مصادیق تغییر در مولفه های بصری قالی های معاصر تبریز

تبریز به عنوان یکی از مهم ترین مراکز تولید و صادرات قالی ایران به شمار می رود. تنوع در طراحی و رنگ آمیزی طرح ها و نقوش از شاخصه های اصلی قالی های تبریز بوده و باعث شکل گیری ادبیات انتقادی و توصیفی پژوهشگران در معرفی قالی معاصر این شهر شده است. مسئله اصلی این پژوهش توصیفی بودن اغلب نوشتارهای موجود در بیان ویژگی های بصری قالی های معاصر تبریز است. به طوری که توصیفات ارایه شده غالبا کلی و فاقد ارایه مصادیق عینی و سنجه پذیر می باشند. از این رو، هدف از پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی وضعیت طراحی و رنگ بندی قالی های معاصر تبریز به منظور سنجش اعتبار علمی نظریات و انتقادات مطرح شده در مورد انحراف قالی این شهر از مبانی طراحی سنتی قالی ایران می باشد. بدین منظور تعداد 100 نمونه از قالی های بافته شده در چهار دهه اخیر این شهر از بین 300 تخته قالی از طریق نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب و متناسب با اهداف پژوهش موردمطالعه قرار گرفته اند. نتایج حاکی از آن است که در دهه های اخیر تغییرات رو به گسترشی مغایر با اصول و مبانی شناخته شده طراحی قالی ایران در قالی های معاصر تبریز به وقوع پیوسته است. واقع گرایی در طراحی و رنگ آمیزی نقوش در اشکال مختلف، پدیده نوظهور در قالی های تبریز می باشد که موجب برهم خوردن انضباط سبکی و مبانی هویتی قالی های معاصر این شهر شده است.