بررسی ویژگی های کیفی خاک متاثر از لکه های گیاهی با فرم های رویشی مختلف در منطقه میان جنگل فسا

مطالعه ویژگی های مهم خاک و پوشش گیاهی می تواند پتانسیل بالقوه مرتع را نشان دهد و تعیین وضعیت آن را میسر می سازد. از طرفی تاثیر گونه های گیاهی مختلف بر ویژگی های سطح خاک از جمله فرسایش، رسوب، رواناب، نفوذپذیری و سایر عوامل، متفاوت است. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدف بررسی ویژگی های ساختاری و عملکرد فرم های رویشی مختلف بر شاخص های سطح خاک در حوزه آبخیز میان جنگل فسا انجام گردید. پس از اندازه گیری 11 عامل سطح خاک در سه ترانسکت 100متری، پتانسیل های عملکردی (پایداری، نفوذپذیری، چرخه ریزمغذی) با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز، طبقه بندی شدند. همچنین خصوصیات ساختاری شامل تعداد لکه های گیاهی، طول و عرض لکه ها، درصد طول لکه در ترانسکت، شاخص سطح لکه ها و شاخص سازمان یافتگی ثبت گردید. نتایج نشان داد چهار لکه اکولوژیک درختچه ، بوته ، گندمی و علفی و فضای بین لکه ای خاک لخت و لاشبرگ در منطقه مورد مطالعه مستقر است. شاخص سازمان یافتگی و  شاخص سطح لکه در منطقه مورد مطالعه به ترتیب 40/0 و 03/0 می باشد. لکه های گیاهی با فرم های مختلف رویشی اثر متفاوتی بر عملکرد اکوسیستم منطقه دارند. فرم رویشی درختچه ای دارای بیش ترین پایداری است که تفاوت معنی داری با سایر فرم های رویشی دارد. از نظر شاخص نفوذپذیری در منطقه مورد مطالعه، اختلاف معنی داری بین لکه های اکولوژیک با فرم های رویشی درختچه ای و گندمی وجود ندارد. در عناصر ریزمغذی خاک، بین لکه های اکولوژیک و میان لکه، اختلاف معنی دار وجود دارد. فرم رویشی درختچه ای دارای بیش ترین مقدار چرخه عناصر ریزمغذی است. به طور کلی، فرم رویشی شاخص گیاهان لکه اکولوژیک منطقه مورد بررسی، درختچه ای است. از این رو، به منظور کنترل بیولوژیک و اصلاح مراتع در منطقه میان جنگل فسا، کاشت پوشش گیاهی با فرم رویشی درختچه ای پیشنهاد می گردد.