عوامل تاثیرگذار بر وقوع حریق در مراتع نازلوچای ارومیه با استفاده از تکنیک DEMATEL

پژوهش حاضر به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر وقوع آتش سوزی ها در مراتع کوهستانی نازلوچای، به عنوان یکی از حوزه های آبخیز منتهی به دریاچه ارومیه، انجام شد. برای شناسایی و تعیین عوامل موثر، از تکنیک ارزیابی تصمیم گیری استفاده شد. در این ارتباط، درصد شیب، جهت شیب، ارتفاع، نوع (ریختار) پوشش گیاهی، تراکم گونه های غالب، درصد پوشش تاجی، جمعیت نیروی انسانی، مجاورت با جاده، مجاورت با مناطق مسکونی، مجاورت با زمین های کشاورزی، مجاورت با منابع آبی، نوع شغل مردم بومی و کاربری فعلی اراضی، به عنوان معیارهای تاثیرگذار و تاثیر پذیر، مد نظر قرار گرفت. با تشکیل ماتریس میانگین، محاسبه ماتریس تاثیر روابط مستقیم بی مقیاس شده، محاسبه ماتریس کل (ماتریس مجموع تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم) و محاسبه ماتریس میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری، ترتیب میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری هر یک از معیارهای ذکر شده، مشخص شد. بر مبنای نتایج، کاربری فعلی اراضی، بیشترین تاثیرپذیری (9308/3) و جهت شیب، کمترین تاثیرپذیری (0475/1) را بر پدیده آتش سوزی های منطقه داشت. ضمن اینکه کاربری فعلی اراضی و جمعیت نیروی انسانی، به ترتیب تعامل بیشتری با سایر عوامل آتش سوزی ها داشتند و وزن این عوامل بر وقوع پدیده آتش سوزی، بیشتر بود. بر اساس نتایج بردار ارتباط که معرف قطعیت یک معیار به عنوان معیار تاثیرگذار است، مجاورت با جاده (43/1) و ارتفاع (6/0)، بیشترین تاثیرگذاری را بر مجموعه عوامل دیگر در زمینه وقوع حریق در مراتع منطقه داشتند. نتایج حاصل، می تواند به کارشناسان منابع طبیعی، در تهیه نقشه های ریسک آتش سوزی، کمک کند تا مرحله پیشگیری حریق، آگاهانه تر و علمی تر انجام شود. هرچه اطلاعات ورودی نقشه های ریسک، دقیق تر باشد و تکنیک های تصمیم گیری چند منظوره قوی تری به کار برده شود، نقشه های ریسک دقیق تری تهیه می گردد.