واکاوی پدیدارشناسانه رفتارهای غیر اخلاقی در سازمان

مدیریت اثربخش اخلاق حرفه ای، مستلزم مطالعه عمیق در زمینه وضعیت موجود اخلاق حرفه ای و نیز دلایل رفتارهای غیراخلاقی و شیوه های توسعه اخلاقیات می باشد. از این روی، پژوهشگران در این بررسی تلاش نمودند تا تجارب زیسته مدیران را به منظور شناخت علل و پیامدهای رفتارهای غیراخلاقی و راهبردهای کنترل این گونه رفتارها واکاوی نمایند.

 این پژوهش، با رویکرد آمیخته و روش توصیفی- میدانی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل مدیران شاغل در سازمان های دولتی شهرهای تهران و سمنان می باشد که از طریق نمونه گیری هدفمند، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 28 مدیر صورت گرفت. مصاحبه های انجام شده با استفاده از تحلیل تم، کدگذاری شد که پس از ویرایش نهایی، 104 مفهوم بر اساس سنخیت در قالب 8 مقوله و مقوله ها نیز با توجه به همشکلی معنایی در چارچوب سه طبقه سازماندهی گردیدند. سپس به منظور اولویت بندی علل بروز رفتارهای غیراخلاقی، بر اساس روش AHPو با استفاده از نرم افزار Expert Choice نسبت به اولویت بندی علل، اقدام گردید.

یافته های پژوهش نشان می دهد که مهمترین علل بروز رفتارهای غیراخلاقی در سازمان به ترتیب عبارتند از: عوامل مبتنی بر نگرش، عوامل مبتنی بر نیازها، عوامل مبتنی بر مهارت های فردی، عوامل مبتنی بر فرهنگ سازمانی، عوامل مبتنی بر رفتارهای سازمانی، عوامل مبتنی بر فرآیندها و نظام های مدیریتی، عوامل محیطی فرهنگی- اجتماعی و عوامل فنی - اقتصادی.

با توجه به نتایج این تحقیق، چنانچه مدیران قصد بهبود سطح اخلاقیات در سازمان را داشته باشند باید بر روی عوامل روانشناختی تمرکز بیشتری بنمایند.