اثر پرایمینگ بذر بر شاخص برداشت، عملکرد دانه و اجزاء آن در سه رقم گندم دیم

به منظور بررسی اثر تیمارهای پرایمینگ بذر بر عملکرد و اجزای آن در سه رقم گندم نان ریژاو، سرداری و کریم آزمایشی دو ساله در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی (کرمانشاه) به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سال های 95-1394 و 96-1395 انجام شد. تیمار پرایمینگ بذر شامل، پرایمینگ هورمونی (جیبرلیک اسید 100 میلی گرم بر لیتر، 24- اپی براسینولید 1 میلی گرم بر لیتر)، اسموپرایمینگ (کلرید پتاسیم  100 میلی مول در لیتر و  پلی اتیلن گلیکول (PEG4000) با پتانسیل های 3/2- و 9/2- بار)، پرایمینگ غذایی (سولفات روی آبدار با 1/0 و 3/0 درصد وزنی- حجمی، اوره 2 و 4 گرم در لیتر، آسکوربیک اسید 100 میلی گرم بر لیتر) و یک سطح هیدروپرایمینگ بذر با آب مقطر یک بار تقطیر شده و شاهد بدون پرایمینگ مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، تیمارهای پرایمینگ با اوره 4 گرم در لیتر، سولفات روی آبدار 3/0 درصد، آسکوربیک اسید 100 میلی گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی مولار دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه بودند. نتایج دو ساله نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد دانه از رقم ریژاو و تیمار پرایمینگ بذر با اوره 4 گرم در لیتر بدست آمد که برابر 4/2801 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین عملکرد زیستی مربوط به  ترکیب تیماری رقم سرداری × اوره 4 گرم در لیتر (7/8206  کیلوگرم در هکتار) بود. بیشترین وزن هزاردانه (5/39 گرم) در رقم سرداری × سولفات روی 3/0 درصد حاصل شد. همبستگی مثبت و معنی داری بین عملکرد دانه با سولفات روی آبدار3/0 درصد، اوره 4 گرم در لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی مولار، آسکوربیک اسید 100 میلی گرم بر لیتر، اوره 2 گرم در لیتر وجود داشت. بر اساس نتایج بدست آمده، تیمارهای اوره 4 گرم در لیتر، سولفات روی 3/0 درصد و آسکوربیک اسید 100 میلی گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی مولار به‎عنوان تیمارهای مناسب پرایمینگ بذر قابل توصیه شرایط استان کرمانشاه هستند.