تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان

دولت‏ها،به ‏تبع نیازهای داخلی، موقعیت ژیوپلیتیکی، و نیز تحت تاثیر ساختار و عملکرد نظام بین ‏المللی، جهت ‏گیری‏ها و استراتژی‏های خاصی را به‏ منظور تامین هدف‏ها و منافع ملی خویش برمی‏گزینند. کشور عمان ازنظر ژیوپلیتیکی در منطقه ‏ای متشنج همراه با خصومت‏های سیاسی و تنش‏های خونین احاطه ‏شده و سیاست خارجی آن متفاوت‏تر از سایر کشورهاست. این کشور در چارچوب سیاست بی‏طرفی مثبت با حفظ روابط حسنه باقدرت‏های منطقه ‏ای و بین‏ المللی در کاهش تنش بین کشورهای عربی و غیرعربی موثر بوده و در تعاملات خود توانسته بین منافع متعارض همسایگان و قدرت‏های تاثیرگذار توازن ایجاد کند. سوال اصلی مقاله این است که چه عوامل ژیوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان تاثیرگذارند؟ هدف آن است که با ارایه چارچوبی از الگوی رفتاری عمان در سطح منطقه و بین‏ الملل نقش عوامل ژیوپلیتیکی موثر بر سیاست خارجی عمان تبیین شود. در پاسخ به پرسش اصلی مفروض نویسندگان این است که موقعیت جغرافیایی و واقع ‏شدن عمان در جنوب تنگه هرمز، قرارگرفتن در کانون استراتژی قدرت‏های بحری و بری، سواحل طولانی و بنادر استراتژیک؛ میانه‏ روی، اعتدال، دوری از افراط‏گرایی مذهبی، رابطه مسالمت‏ آمیز همراه با تسامح و تساهل برگرفته از مذهب اباضیه؛ ژیوپلیتیک مرز، دوپارگی قلمرو عمان و تنگناهای امنیتی ناشی از آن؛ کمبود انرژی، منابع نفتی محدود و رو به اتمام و هزینه بالای استخراج آن؛ کمبود جمعیت و ضعف قدرت نظامی و نیاز به کارشناسان و مستشاران نظامی خارجی و متکی به قدرت های غربی بر الگوی رفتاری و نوع سیاست خارجی عمان تاثیرگذار است. پژوهش حاضر به روش توصیفی‏- تحلیلی و با تکیه‏بر منابع کتابخانه‏ ای انجام ‏شده و برای تبیین سیاست خارجی عمان از نظریه بی‏طرفی مثبت استفاده‏ شده است.