مطالعه کیفی تجارب اعضای هیئت علمی از مفهوم «گرانباری نقش»

باهدف بازنمایی تجارب اعضای هییت علمی دانشگاه ها از ایفای هم زمان نقش های چندگانه شغلی و خانوادگی پژوهشی با رویکرد تفسیری و با روش نظریه داده بنیاد انجام شد. میدان تحقیق، دانشگاه کردستان و مشارکت کنندگان بالقوه همه اعضای هییت علمی تمام وقت بودند که جهت انتخاب نمونه از شیوه نمونه گیری هدفمند با روش بیشینه تنوع استفاده گردید که نهایتا پس از دست یابی به اشباع نظری به 18 نفر رسید. ابزار گرد آوری داده ها یک پروتکل مصاحبه نیمه ساختارمند با 10 سوال بود. برای افزایش پایایی از روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان و مرور توسط اعضای هییت علمی غیر شرکت کننده در پژوهش استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها به شیوه کدگذاری نظری سه مرحله ای و با استفاده از نرم افزار MAXqda انجام گرفت. مولفه های مرتبط با گرانباری نقش در پنج دسته عوامل زمینه ای، فرایندی، علی، راهبردی و پیامدی احصا شدند. یافته ها حاکی از آن بود که اعضای هییت علمی زن و مرد به گونه های متفاوتی پدیده گرانباری نقش را تجربه کرده بودند. شیوه نگرش و تفکر اعضای هییت علمی که مسئولیت مراقبت از بچه ها و یا والدین سالمندشان را بر عهده داشتند بر میزان سازگاری آنان با گرانباری نقش تاثیر داشت. تجربه آن دسته از اعضای هییت علمی که در مدیریت های اجرایی دانشگاهی نیز ایفای نقش می کردند با تجربه اعضای هییت علمی که در کارهای اجرایی درگیر نبودند از گرانباری نقش متفاوت بود. به نظر مدیران دانشگاهی، مقابله و سازگاری با گرانباری نقش، امری ممکن و لازم است. با تغییر دیدگاه اعضای هییت علمی نسبت به دانشگاه، داشتن برنامه کاری منظم و اولویت دهی به کارها می توان میزان فشار کاری و ذهنی بر اعضای هییت علمی را کاهش داد. مصاحبه شوندگان بر این باور بودند تغییر قوانین دانشگاهی و داشتن انتظارات متناسب با میزان دریافتی آن ها از راه حل های مفید دیگر برای کاهش گرانباری نقش اعضای هییت علمی است.