ارزیابی امکان نشاکاری و تولید بنه زعفران در محیط کاشت بدون خاک

کشت زعفران در محیط بدون خاک به عنوان روشی بالقوه جهت افزایش وزن بنه های دختری قابل ارزیابی است. در این محیط احتمالا بتوان بنه های ریز فاقد توان گلدهی و نیز بنه هایی که در محیط کنترل شده تولید گل کرده اند را از طریق بهبود خصوصیات فیزیکی بستر کاشت و نیز تغذیه مناسب به وزن کافی رساند. در این راستا، در پژوهشی گلدانی اثر وزن بنه (2 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 8 و 8 تا 10 گرم) و مصرف سوپرجاذب (صفر و 4 گرم در گلدان) به صورت آزمایش فاکتوریل در بستر کاشت پرلیت، در اتاقکی روباز بر رشد رویشی زعفران بررسی شد. سوپرجاذب با هدف افزایش توان نگهداری آب و عناصر غذایی در بستر کاشت پرلیت، به عنوان یکی از فاکتورهای آزمایشی مورد بررسی قرار گرفت. اثر ساده و متقابل فاکتورهای آزمایشی بر بیشتر صفات مرتبط با رشد رویشی زعفران مانند تعداد و وزن بنه های دختری، وزن بنه دختری اصلی، تعداد ریشه انقباضی و رشد برگ معنی دار بود (P≤0.01). با افزایش وزن بنه مادری، رشد برگ و بنه های دختری بهبود یافت. مصرف سوپرجاذب اثر مثبتی بر صفات مرتبط با رشد برگ و بنه های دختری نداشت. بیشترین تعداد بنه دختری و وزن بنه دختری اصلی در شرایط کاشت بنه های مادری درشت (به ترتیب 6/5 بنه و 34/0 گرم) و عدم مصرف سوپرجاذب (به ترتیب 45/3 بنه و 27/0 گرم) حاصل شد. تولید ریشه های انقباضی (حدود 5/0 ریشه به ازای هر بنه دختری)، خشک شدن زودهنگام اندام هوایی (در اوایل فررودین) و عدم تخصیص کامل ذخایر بنه مادری به رشد رویشی گیاه، از مشاهدات این آزمایش بود. پیامد این اتفاقات، رد فرض آزمایش مبنی بر امکان افزایش وزن بنه های دختری زعفران در بستر کاشت پرلیت بود. استفاده از بسترهای کاشت ترکیبی، اصلاح مدیریت تغذیه و استفاده از محیط های کاشت سربسته، احتمالا بتواند با رفع نواقص این پژوهش ابتدایی، نتایج مطلوب تری را ایجاد نماید.