بازتحلیل همدیدی سامانه های فشاری تابستانه موثر بر جو ایران

بررسی های مربوط به سامانه های فشاری تابستانه موثر بر جو ایران، از دیرباز دچار چالش ها و بعضا تناقضاتی نسبت به یکدیگر بوده است. هدف این پژوهش، شناسایی نوع و فراوانی این سامانه ها از فشار تراز دریا تا فشار تراز 500 هکتوپاسکال می باشد. بدین منظور در سه ماهه فصل گرم سال(ژوین، ژوییه و اوت) از داده های  میانگین فشار تراز دریا و ارتفاع ژیوپتانسیل فشار تراز 850 هکتوپاسکال مرکز پیش بینی میان مدت جوی اروپاییECMWF  در دوره آماری 38 ساله (2016 1979) و از داده های ساعتی ارتفاع ژیوپتانسیل فشار تراز 500 هکتوپاسکال در ساعت UTC 12 مرکز ملی پیش بینی محیطی و مرکز ملی پژوهش های جوی ایالات متحده NCEP/NCAR  در دوره آماری 38 ساله (2012 1975) استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که در فشار تراز دریا و فشار تراز 850 هکتوپاسکال، دو سامانه اصلی واچرخند آزور و مرکز کم فشار جنوب و جنوب غرب آسیا در منطقه جنب حاره قابل مشاهده است. جو کشور ایران در فشار تراز دریا و 850 هکتوپاسکال، تحت تاثیر زبانه های غرب سوی سامانه کم فشار موسمی بوده و شرق دریای مدیترانه، محل جدایش زبانه های غرب سوی سامانه کم فشار موسمی و زبانه های شرق سوی واچرخند آزور می باشد. در فشار تراز 500 هکتوپاسکال، 3 الگوی واچرخندی مستقل به نام های واچرخند آزور، عربستان و شمال غرب آفریقا و 4 الگوی واچرخندی ترکیبی منتج از سه الگوی فوق الذکر قابل تشخیص است. از میان واچرخندهای مستقل، واچرخند عربستان بیشترین و واچرخند آزور، کم ترین فراوانی را در جو تراز 500 هکتوپاسکال ایران تجربه می کند. در مقابل از میان واچرخندهای ترکیبی، واچرخند آزور شمال غرب آفریقا عربستان، بیشترین و واچرخند آزور عربستان، کمترین اثر را بر جو فشار تراز 500 هکتوپاسکال ایران دارد.