ارزیابی هیدروژئوشیمیایی و شناسایی عوامل کنترل کننده ترکیب شیمیایی آب چشمه های موجود در دشت الشتر، استان لرستان

در این مطالعه، با استفاده از آنالیز کیفی 346 نمونه آب تهیه شده از 10 دهنه چشمه به ارزیابی هیدروژیوشیمیایی آب زیرزمینی مبادرت شده است.بر اساس دیاگرام های گیبس و ون ویردام،برهمکنش با سازندهای سنگی و رسوبی،فرآیند غالب کنترل کننده ترکیب شیمیایی آب است.بر اساس دیاگرام چادا و خروجی برنامه AquaChem، مقدار عناصر قلیایی خاکی (کلسیم و منیزیم) بیشتر از قلیایی (سدیم و پتاسیم) و آنیون اسیدهای ضعیف (کربنات و بیکربنات) بیشتر از آنیون اسیدهای قوی (کلراید و سولفات) است. بنابراین، دو تیپ هیدروشیمیایی غالب در نمونه های آبی شامل Ca-Mg-HCO3 و Mg-Ca-HCO3 است.در این منطقه، انحلال پیشرفته کربنات و تا حدودی هالیت موجب افزایش غلظت کلسیم،بیکربنات و کلرور شده است.تمامی نمونه های آبی دارای HCO3+SO4 کمتر از 5 میلی اکی والان بر لیتر هستند و این نشان می دهد که انحلال کلسیت و دولومیت فرآیند اصلی تاثیرگذار بر شیمی آب است.تبادل یونی بین آب زیرزمینی و مواد ریزدانه آبخوان بطور گسترده صورت می گیرد. بر اساس اندیس های کلروآلکالن 1 و 2، نزدیک به 49/5 درصد نمونه ها تبادل یونی معکوس را نشان می دهند.محاسبه اندیس اشباع نشان می دهد که تمامی نمونه های آبی نسبت به انیدریت،آراگونیت،کلسیت،دولومیت،ژیپس و CO2 در حالت تحت اشباع قرار دارند.علاوه بر این،اندیس اشباع نمونه های آبی نسبت به کلسیت و آراگونیت بزرگ تر از انیدریت،دولومیت و ژیپس می باشد. بررسی مولفه های اصلی تاثیرگذار بر تغییر شیمی آب نشان می دهد که در حدود 82 درصد تغییرات شیمی آب توسط 4 عامل اصلی کنترل می شود که عامل 1 شامل Ca و HCO3، عامل 2 شامل Na و Cl، عامل 3 شامل Mg و SO4 و عامل 4 شامل pH می باشد.