کتاب شناسی تطبیقی و انتقادی موضوعی متون تالیفی و ترجمه ای دانش مدیریت آموزشی در ایران

هدف مقاله حاضر بازشناسی روندهای مفهومی دانش مدیریت آموزشی در ایران بر مبنای بررسی وضعیت متون تولیدی در این دانش است. رویکرد روش شناختی این پژوهش، کیفی از نوع کتاب شناسی تطبیقی و انتقادی موضوعی بوده و جامعه پژوهش آن، کتاب های نمایه شده در کتابخانه ملی ایران، طی 60 سال اخیر، با کلیدواژه های اصلی و مستقیم مدیریت آموزشی، رهبری آموزشی و مدیریت مدرسه تشکیل یافته است. پس از چهار مرحله غربال گری هدفمند، 28 کتاب (16 کتاب تالیفی و 12 کتاب ترجمه ای)، برای نمونه پژوهش تفکیک شدند. سپس بر اساس سنت مطالعات کتاب شناسی، پس از خوانش و فیش برداری انتقادی از کتاب های نمونه، داده ها دسته بندی وتحلیل، و مفاهیم اصلی استنتاج شده و نیز با استفاده از نظرات متخصصان، مفاهیم مرتبا اعتبار یابی شدند. نتایج نشان دادند که در متون تالیفی، نوعی غلبه مطلق «مدیریت گرایی و سازمان گرایی انتزاعی» در رویکرد به دانش مدیریت آموزشی در ایران حاکم است؛ اما در متون ترجمه ای، دانش مدیریت آموزشی، به جهان واقعی «تربیت مدرسه ای» نزدیک تر شده است. همچنین طبق این نتایج در متون تالیفی مرتبط با دانش مدیریت آموزشی در ایران، به دلیل نبود چارچوب مفهومی منسجم کننده درون رشته ای، اعتبارزدایی و آشفتگی گسترده ای در این دانش رخ داده است.