بررسی زمین شیمی عناصر جزئی و کمیاب و شرایط تشکیل کانی های باریت و گالن در منطقه افسو (جنوب غرب تربت جام- شمال شرق ایران)

منطقه افسو در شمال شرق ایران واقع شده است. در این منطقه سنگ آهک و شیل به عنوان سنگ میزبان اصلی کانی سازی همراه با سنگ های آذرین از نوع مونزونیت و واحدهای آذرآواری رخنمون دارند. کانی سازی باریت و گالن بیشتر به صورت رگه و رگچه درون سنگ آهک و یا مرز شیل و سنگ آهک رخ داده است. گالن با رخ های مثلثی شکل خمشی و باریت با ماکل های فشارشی و چندریخت دیده می شوند. بیشترین مقدار اکسید باریم 4/57 درصد، اکسید استرانسیوم 8/4 درصد، اکسید سرب 3/3 درصد، اکسید مس 1/2 درصد و اکسید روی 1/0 درصد در کانسنگ دربردارنده باریت و گالن گزارش شده است. تمرکز عناصر خاکی نادر در باریت و گالن با تمرکز این عناصر در سنگ های منطقه متفاوت است. مجموع کل عناصر خاکی نادر در نمونه های باریت منطقه مورد بررسی بسیار پایین و حدود 1 تا 8/1 گرم در تن است که می تواند نشانه تبلور از شاره ای با فاصله بسیار از خاستگاه خود باشد. پایین بودن مقدار Al2O3 و بالا بودن مقدار Sr نیز نشانه ای از خاستگاه شاره های کانه زایی نوع گرمابی دما پایین در این کانسار است. مقایسه الگوی پراکندگی این عناصر با الگوهای ارایه شده در سطح جهانی نشان می دهد که بیشتر نمونه ها در گستره باریت های برآمده از شاره های گرمابی با دمای پایین جای می گیرند.