درآمدی بر سیرتحول نقش اجتماعی - کالبدی آگورا در یونان باستان و میدان نقش جهان اصفهان

درستی داشتن اطلاعات و شناخت از هر موضوعی، بستگی به شناخت ما از فرآیند تاریخی آن پدیده دارد. این فرآیند تاریخی ممکن است، چند هزار سال تاریخ این مرز و بوم باشد و شاید هم چندین سال. به هر حال این روند که در طول نسل ها اتفاق افتاده است به ما کمک خواهد کرد تا عوامل موثر و تاثیرگذار را در نحوه شکل گیری یک عنصر، پدیده، فضا، شهر و یا هر چیز دیگری کشف نماییم. با درک این فرآیند و شناخت پدیده که اهمیت فراوانی دارد می توانیم به جواب سوالات متعددی همچون گذشته پدیده، چرایی وضع موجود و تخمین چگونگی آینده دست یابیم. چنین برداشتی از سیر تاریخی، برآن شدیم تا جایی که در حوصله این سطور می باشد میدان را از میان فضاهای عمومی گذشته بیرون بکشیم و به کمک وضع موجود آن را تعریف نماییم. از میان فضاهای عمومی، میدان، فضای باز کارآمدی است که در شهرسازی ایران جایگاه ویژه دارد و به احتمال فراوان، اولین تمهیدی است که انسان برای استفاده از فضای شهری، بکار برده است. از اینرو، پژوهش حاضر در نظر دارد تا به شناخت و معرفی دو میدان عمومی شهری، در ایران و یونان باستان (آگورا و میدان نقش جهان اصفهان) با رویکرد بیان تفاوت ها و شباهت های آنان از دیدگاه معماری و در نظر گرفتن تغییر نقش اجتماعی آنان از گذشته تا به امروز بپردازد. جهت نیل به هدف کلی بیان شده، روش تاریخی – روایتی به منظور گردآوری داده ها مورد استفاده قرار گرفته است و نتایج حاصل از تحلیل داده ها، از تغییر کاربری میدان های مذکور با گذشت زمان، حکایت می کند. نقش اجتماعی میدان ها، از فضاهای نمایشگاهی و ورزشی و حکومتی به فضاهایی تفریحی–گردشگری و گاها تجاری تبدیل شده اند. بناهای آنان نیز از این تغییر بی نصیب نبوده اند، برخی از آنان هویت کارکردی خود را به موزه ای خاص بدل کرده اند.