بررسی دیدگاه مفسران درباره چگونگی زمین اخروی در مقایسه با زمین دنیوی با تاکید بر آیه 48 إبراهیم

درباره چگونگی زمین اخروی در مقایسه با زمین دنیوی ابهام هایی وجود دارد. آیه 48 إبراهیم: «یوم تبدل الارض غیر الارض و السماوات و برزوا لله الواحد القهار» به صراحت از تفاوت زمین دنیوی و اخروی سخن به میان آمده است. مفسران، تفاسیر و تاویل های مختلفی را درباره این آیه داشته اند. برخی تبدل یادشده در قرآن را از جنس تبدل در صفات و اعراض و گروهی آن را تبدل ذاتی و جوهری دانسته و برخی نیز از فهم ناپذیری نوع تبدل مورد بحث سخن گفته اند. تلاش این مقاله بر آن است تا ضمن تبیین اقوال گوناگون موجود، با عنایت به ریشه مشترک اختلاف آراء راهکاریی جهت حل اختلاف ها و برون رفت از ابهام ها ارایه نماید؛ ازاین رو با بیان مطالبی از تفسیر ملاصدرا و حرکت جوهری این احتمال می رود که این تبدل باید به صورتی باشد که در عین حالی که ویژگی های ماده را ندارد و ذاتا عوض می شود، به صورتی نباشد که یک نظامی جمع شود و نظام جدیدی جایگزین آن گردد.