تجزیه و تحلیل پیشبینانه خطاهای شناختی اپراتورهای اتاق کنترل : مطالعه موردی در صنعت پتروشیمی

مطالعه ی حاضر با هدف شناسایی و ارزیابی پیشبینانه خطاهای شناختی اپراتورهای اتاق کنترل یکی از صنایع پتروشیمی انجام گرفت.

در این مطالعه تمام اپراتورهای اتاق کنترل که 8 نفر بودند و در چهار شیفت مشغول به کار بودند مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا، وظایف با استفاده از آنالیز سلسله مراتبی به زیر وظایف تفکیک شدند. سپس، برای همه ی زیر وظایف، حالت های مختلف خطا (بیرونی و درونی)، سازوکارهای رواشناختی خطا و عوامل شکل دهنده ی عملکرد شناسایی گردید.

آنالیز وظایف و تجزیه تحلیل خطاها نشان داد که از مجموع 1171 خطای شناسایی شده، سهم حالت بیرونی خطا و حالت درونی خطا به ترتیب 67/50 % (593) و 33/49 % (578) درصد خطا بود. بر این اساس، خطاهای مربوط به ’زمان بندی و توالی ‘ با 35/36 % و خطاهای ’کیفیت و انتخاب‘ با 03/30% به ترتیب به عنوان بیشترین و کمترین خطاهای حالت بیرونی مشخص گردید. در دستبه بندی خطاهای حالت درونی، خطاهای مربوط به ’اجرا‘ 87/31%  بیشترین و خطاهای تصمیم گیری‘ با 73/10% کمترین مقدار را به خود اختصاص دادند. در بین مکانیسم روانشناختی خطا، ’حواس پرتی/ مشغولیت ذهنی‘ با 61/23% بیشترین مقدار را داشتند. در خصوص فاکتورهای شکل دهنده ی عملکرد نیز بیشترین عامل مربوط به عوامل سازمانی با 95/27% تعیین شد. 

مطالعه حاضر توانست بسیاری از خطاها و شرایطی را که عملکرد اپراتورها را تحت تاثیر قرار می دهند شناسایی نماید. در نتیجه، این مطالعه می تواند به عنوان مبنایی برای مدیران و صاحبان صنایع با پیچیدگی و ریسک بالا نظیر صنایع شیمیایی به منظور اولویت بندی برنامه های پیشگیری از خطای انسانی معرفی گردد.