شناخت مناطق حساس به فرسایش از طریق بررسی مدل Fargas (مطالعه موردی : حوزه آبخیز سنگاب)

جهت شناخت منابع بحرانی رسوبزا در سطح حوزه های آبخیز بزرگ، میتوان براحتی از اطلاعات در دسترس زمینی در مقیاس منطقه ای استفاده کرد. روش تحقیق حاضر جهت کسب ارزیابی های لازم به صورت کمی برای مدیریت محیطی تهیه شده است. لذا تلاش میکند روش Fargas و همکارانش را مطالعه و استفاده نماید. این روش در یکی از زیرحوزه های، حوزه آبخیز حبله رود به نام سنگاب با سطح 71/7684 هکتار در شمال شرقی ایران و در قسمتهای اقلیمی خشک و نیمه خشک ایران واقع شده، اعمال شده است. هدف اصلی از این مدل، استفاده از داده های پایه زمینی که منجر به فرسایش شده و شامل تولید، انتقال و تجمع رسوبات از طریق مسیرهای آبی(آبراهه ها) در سطح حوزه آبخیز، میباشد. این مدل بر پایه انتخاب مناطق همگن تراکم آبراهه و سنگ شناسی بوسیله اتصال واحدهای پایه، سیستم نسبتی بدست می آید. ارزش های تراکم زهکشی بر اساس کلاس فرسایش و سنگ شناسی نیز بوسیله شاخص های فرسایش برگرفته از FAO(1997) نسبت دهی میشوند. ترکیب و کلاسه بندی مجدد نتایج تقریبا پنج کلاس خطر رسوب را بر اساس مدل Fargas و همکارن(1997) بدست می دهد. مزیت این روش اینست که تنها از دو عامل اصلی فرسایش که شامل سنگ شناسی و تراکم آبراهه است، استفاده میکند. بطوریکه این عاملها در نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی در کشورمان ایران وجود دارد. مقیاس نقشه ها 1:50000 بوده و مدل از طریق پایه وکتوری GIS (نرم افزار Arc GIS9.2) اجرا شده است. روش کار مورد آزمون نشان داده است که جهت تحقیقات اولیه برای ارزیابی فرسایش و طرحهای حفاظت خاک در سطح منطقه ای میتواند مفید باشد. همچنین جهت تعیین مناطقی که نیاز به تجزیه و تحلیل های بیشتری داشته و در نهایت مدیریت محیطی قابلیت ارتقاء را دارد.