وضعیت فقهی نجاست و نگهداری از سگ در مذاهب اسلامی

سگ یکی از حیوانات با وفایی است که اگرچه در گذشته در برخی از کارها مورد استفاده قرار می‌گرفت، ولی امروزه علاوه بر گستره خدمات بیشتر و مهم‌تر آن، خواسته یا ناخواسته در برخی از خانه‌ها وجود دارد. این موضوع در عصر حاضر سبب شده است که بحث حکم سگ و نگهداری آن در فقه و علم پزشکی و تطبیق آن با زندگی امروز یکی از چالش‌های فرا روی فقه قرار گیرد و فقه پویا باید بتواند با توجه به اصول قطعی شرعی، بین زندگی جدید و بهره‌وری از این حیوان و فقه قدیم، تلفیق ایجاد کرده و راه برون‌رفتی را در مورد تعامل با این حیوان ارایه دهد.

 پژوهش حاضر بر آن است تا به روش توصیفی - تحلیلی، موضوع حکم سگ و نگهداری آن را در قالب فقه مذاهب پنج‌گانه با تطبیق بر داده‌های علم پزشکی در مورد این حیوان، مورد بحث و بررسی قرار دهد تا با واکاوی نصوص شرعی و تحلیل فقها و علم پزشکی، حکمی متناسب با حقوق و خدمات این حیوان در عصر حاضر ارایه دهد.

جمهور فقها با توجه به نصوصی همچون تعدد شستن ظروف مورد تماس با دهان سگ با روش خاص و انتقال برخی بیماری‌ها به انسان، قایل به حرمت و نجاست آن هستند و برخی دیگر نیز با توجه به اصل پاک بودن اشیا،، واکسیناسیون و انواع تست‌های پزشکی این حیوان، قایل به جواز و پاک بودن آن هستند. به نظر می‌رسد هرچند در شرع به نگهداری از این حیوان تشویق نشده است ولی نادیده گرفتن حقوق آنها و خدماتشان نیز مطلوب شرع نیست. بنابراین باید با توجه به نگاه تعبدی به شستن آثار دهان سگ و دلالت ادبی واژه «بیت» وارده در نصوص دال بر منع دخول فرشتگان بر اتاق نه خانه و همچنین داده‌های علم پزشکی در کنترل این حیوان بین نصوص دال بر منع نگهداری آن و استفاده از خدماتش، تلفیق ایجاد کرد و نگاه محدود نجاست آن را به نگاهی بازتر تغییر و حکم به عدم نجاست سگ و بهره‌مندی از خدمات آن داد.