جایگاه نقد سندی و متنی روایات بطن قرآن (موردکاوی روایات ذیل آیه هفت سوره حجرات)

ذیل آیه هفتم سوره حجرات، روایتی به دو طریق وجود دارد که یکی را کلینی در کتاب الکافی آورده و دیگری در تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم قمی ذکر شده است. در این تفسیر، مقصود از کلمه «ایمان» در آیه مزبور، حضرت علی (ع) و مقصود از «کفر»، «فسوق» و «عصیان»، خلفا دانسته شده است. چون در برخورد با این گونه روایات که ناظر به معانی بطنی و تاویلی آیات قرآن هستند، باید با احتیاط بیش تری برخورد کرد تا مبادا روایت نادرستی به معصومان (ع) نسبت داده شود یا روایتی که به طور یقینی از معصوم (ع) صادر شده است، از روی بی دقتی و عدم تحقیق و تفحص لازم طرد شود، در این مقاله در صددیم نشان دهیم که علاوه بر نقد متنی، شاید نقد سندی این گونه روایات نیز در تشخیص روایات صحیح از غیر آن کارساز باشد. از این رو، پژوهش حاضر، پس از مشخص کردن استنادات روایت، به کاوش در رجال سندها پرداخته و نشان داده که سند این روایت به دلیل وجود برخی غالیان مشهور در آن ضعیف است. سپس محتوا و دلالت روایت، با بهره گیری از معیارهای نقد محتوایی، بررسی و مشخص شده که از حیث محتوا نیز این روایت در چالش جدی با برخی از دیگر روایات و سیره عملی اهل بیت (ع) است.