اثر کشندگی عصاره گیاهان بومادران Achillea millefolium و فراسیون Marrubium vulgare بر بید سیب زمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidotera, Gelechiidae) در مقایسه با برخی آفت کش های شیمیایی

استفاده از ویژگی حشره کشی ترکیبات گیاهی، با توجه به امنیت نسبی برای انسان و محیط زیست و کارایی قابل توجه آن ها از اهمیت روزافزونی برخوردار است. در این بررسی تاثیر عصاره های مختلف گیاهان Achillea millefolium L. وMarrubium vulgare L.، در مقایسه با برخی سموم رایج، روی مرحله لاروی بید سیب زمینی مورد مطالعه قرار گرفت. لاروها روی غده های سیب زمینی در شرایط کنترل شده پرورش یافتند. اندام های هوایی گیاهان پس از جمع آوری و شستشو، در سایه خشک شده و عصاره گیری به روش خیساندن با استفاده از حلال های هگزان، اتیل استات، متانول و آب انجام شد. برای زیست سنجی، برگ های تازه سیب زمینی در غلظت های مختلف عصاره ها به مدت 5 ثانیه غوطه ور، سپس 20 دقیقه در مجاورت هوا خشک شده و در اختیار لاروها قرار گرفت. مرگ و میر لاروها پس از 48 ساعت ثبت شد. نتایج نشان داد، عصاره آبی و اتیل استاتی A. millefoliumبا LC50 معادل 96/2 و 03/44 گرم بر لیتر به ترتیب از بیشترین و کمترین سمیت روی لاروهای سن اول برخوردار بودند. در بررسی حساسیت لاروهای سن دوم مشخص شد، عصاره متانولی A. millefoliumبا LC50 معادل 03/9 گرم بر لیتر و عصاره اتیل استاتی M. vulgare با LC50 معادل 79/34 گرم بر لیتر به ترتیب بیشترین و کمترین سمیت را داشتند. مقایسه اثرات کشندگی عصاره ها با حشره کش های فن والریت، ایمیداکلوپراید و استامی پراید نشان داد که سمیت سموم شیمیایی مورد مطالعه بیشتر از عصاره های گیاهان مورد بررسی بود. استامی پراید با LC50 معادل 18/0 و 31/0گرم بر لیتر، به ترتیب علیه لاروهای سن اول و دوم، از بیشترین سمیت برخوردار بود ولی پتانسیل نسبی عصاره ها با فن والریت قابل مقایسه بود.