شرایط زیست محیطی و معماری بومی شهرستان آمل «نمونه مورد مطالعه: شبکه ارتباطی دوره ساسانی و اوایل اسلام دره - رودخانه هراز»

اکولوژی منطقه طبرستان مانع از ایجاد یک شبکه ارتباطی منظم بوده است و محور هراز یکی از قدیمی ترین آنهاست که در ادوار مختلف، ارتباط دهنده ی شمال ایران با فلات مرکزی بوده است. این پژوهش تلاش دارد به داده های باستان شناختی این شبکه ارتباطی در دوران ساسانی و اوایل اسلام بپردازد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و بررسی باستان شناختی پیمایشی در منطقه مورد مطالعه است. سوال پژوهش این است که ارتباط شبکه ارتباطی دره رودخانه - هراز در دوران ساسانی و اوایل اسلام با مولفه های معماری پایدار و آثار باستان شناختی منطقه چگونه قابل تبیین است؟ فرضیه تحقیق مبتنی بر آن است که شرایط زیست محیطی (کوه های صعب العبور، دره و رودخانه) و ایده پردازی معماران و طراحان از مولفه های اصلی پایدار در ایجاد شبکه های ارتباطی و پراکنش و گونه شناسی آثار معماری و باستان شناختی دره - رودخانه هراز بوده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نگارندگان در طی بررسی میدانی بقایای معماری این شبکه را در روستاهای لاسم، ایرا، نوا، هاره، وانا، بایجان، علی آباد و پشت تونل شماره 6 جاده هراز شناسایی کردند که به طور عمده در قسمت کوهستانی قرار گرفته اند و نشانی از این جاده ار در نواحی جلگه ای و جنگلی شناسایی نشد، علت آن در نقش بستر جغرافیایی منطقه مورد بررسی نهفته است چرا که نواحی کوهستانی آمل برای معماران ساسانی سختی ها خلق کرده که باعث هنرنمایی آنها شده است.