اثر محلول پاشی مواد محافظت کننده گیاهی بر عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در شرایط تنش خشکی

خشکی یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده عملکرد محصولات زراعی است و محلول پاشی محافظت کننده های گیاهی یک راهکار مدیریتی مهم در افزایش تحمل گیاهان زراعی به تنش خشکی است. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1397 در ایستگاه تحقیقاتی برنج تنکابن واقع در استان مازندران انجام شد. عامل اصلی شامل رژیم آبیاری در دو سطح (آبیاری رایج (شاهد) و قطع آبیاری از مرحله پنجه زنی (40 روز بعد از نشاکاری)) و عامل فرعی شامل محلول پاشی مواد محافظت کننده گیاهی در پنج سطح (محلول پاشی سلنیوم، سیلیکون، اسید اسکوربیک، اسید سالیسیلیک و عدم محلول پاشی (شاهد)) بودند. نتایج نشان داد که در صورت عدم محلول پاشی، قطع آبیاری از مرحله پنجه زنی سبب کاهش عملکرد دانه به میزان 29/3 درصد شد. تنش خشکی موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد پنجه و وزن هزار دانه به ترتیب به میزان 5/15، 14/95 و 3/34 درصد شد. همچنین نتایج نشان داد که در شرایط قطع آبیاری از مرحله پنجه زنی، محلول پاشی با سلنیوم، سیلیکون، اسید آسکوربیک و اسید سالیسیلیک به ترتیب سبب افزایش عملکرد دانه به میزان 32/6، 31/9، 35/3 و 33/3 درصد نسبت به شاهد عدم محلول پاشی شد. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که محلول پاشی مواد محافظت کننده رشد گیاهی می تواند سبب کاهش اثرات سوء تنش خشکی و بهبود عملکرد دانه برنج در شرایط تنش خشکی شود.