مقایسه ژنتیکی ماهی سه خاره (Gasterosteus aculeatus) با استفاده از توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیداز (COI) در سواحل جنوبی دریای خزر و شمالی دریای مدیترانه

ماهی سه خاره (Gasterosteus aculeatus) یکی از مهمترین گونه های مدل است که به سادگی در شرایط آزمایشگاهی پرورش می یابد. با توجه به غیر بومی بودن این گونه در دریای خزر و نامشخص بودن منشا ورود آن و همچنین مجزا بودن جمعیت ماهیان سه خاره جنوب فرانسه در دلتای رودخانه Rhone (تالاب کامارگ) از سایر جمعیت های اروپا و بویژه مدیترانه، در این تحقیق به مقایسه ژنتیکی ماهیان سه خاره بین خلیج گرگان (سواحل ایران) با تالاب کامارگ (سواحل جنوب فرانسه) با استفاده از توالی یابی ژن COI پرداخته شد. بدین منظور، تعداد 10 قطعه ماهی از هر منطقه نمونه برداری شد و تا زمان انجام آزمایش در الکل اتانول 96% نگهداری شد. پس از استخراج DNA و انجام واکنش PCR با استفاده از یک جفت آغازگر سیتوکروم اکسیداز 1 (COI)، نتایج حاصل از تعیین توالی نشان داد که قطعه تکثیر شده، 680 جفت باز طول دارد. تعداد اندک هاپلوتایپ ها و تنوع اندک هاپلوتایپ-ها در هر دو منطقه مورد مطالعه نشان دهنده تنوع ژنتیکی پایین در آنها بود. میزان FST به عنوان شاخص تمایز ژنتیکی جمعیت ها 333/0 بدست آمد که نشاندهنده تمایز بالای دو جمعیت بود. با وجود فاصله ژنتیکی پایین (002/0) بین نمونه های دو منطقه بر اساس روش دو پارامتر کیمورا (K2P)، ترسیم درخت فیلوژنی نشان داد جمعیت ماهیان سه خاره خلیج گرگان و تالاب کامارگ یک زیر کلید مجزایی را تشکیل دادند. حتی گمان می رود این دو جمعیت دارای نیای مشترک باشند، اما به دلیل درجه حمایت پایین (بوت استرپ)، روابط بین کلید ها حل نشد و منشا جمعیت ماهیان خلیج گرگان هم به درستی شناسایی نشد.