تجمع فلزات سنگین در اندام های مختلف درختان کاج تهران و سرو نقره ای در محدوده کارخانه ذوب آهن اصفهان

با توجه به اهمیت پایش و کنترل غلظت عناصر سمی در محدوده صنایع بزرگ، پژوهش حاضر با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین در کالبد گونه های جنگلکاری شده در اطراف کارخانه ذوب آهن اصفهان به انجام رسید. بدین منظور تعداد پنج نمونه گیاهی از ریشه، برگ و تنه درختان هر یک از گونه های کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) و سرو نقره ای (Cupressus arizonica Green var. arizonica) در دو فاصله 500 و 1000 متری از منبع آلودگی جمع آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. سپس با عصاره گیری از نمونه های برداشت شده، غلظت فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آهن، منگنز، روی، مس، نیکل و کروم موجود در عصاره آنها با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. مقایسه غلظت فلزات سنگین در اندام های مختلف گونه های مورد مطالعه و بررسی اثر فاصله از منبع آلودگی بر غلظت این عناصر با آزمون تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون دانکن و مقایسه غلظت فلزات سنگین بین دو گونه با آزمون t مستقل انجام شد. نتایج پژوهش نشان دهنده غلظت بیشتر عناصر سنگین در ریشه گیاهان مورد بررسی نسبت به تنه و برگ بود. همچنین، غلظت فلزات جذب شده توسط کاج تهران به شکل معنی داری از گونه سرو نقره ای بیشتر بود. غلظت عناصر مورد بررسی در گونه کاج تهران در فاصله 1000 متری از منبع آلودگی از فاصله 500 متری بیشتر به دست آمد در حالی که اختلاف معنی داری از نظر غلظت فلزات در اندام های سرو نقره ای در فواصل مذکور مشاهده نشد. نتایج مطالعه حاضرنشان دهنده پتانسیل بالاتر گونه کاج تهران در امر جذب فلزات سنگین در مناطق صنعتی است.