تاثیر آموزش خود مراقبتی بر خود پنداره بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

مالتیپل اسکلروزیس ازجمله بیماری های مزمن سیستم عصبی مرکزی است که به رفتارهای خود مراقبتی ویژه در طول زندگی فرد نیازمند است. از طرف دیگر خود پنداره آگاهی و نگرش کلی فرد نسبت به خود می باشد که نقاط ضعف و قوت او را در برمی گیرد.

مطالعه حاضر بصورت کار آزمایی بالینی تصادفی سازی شده از شهریور 1396 لغایت اسفند 1396 بر روی 86 بیمار عضو انجمن ام اس ایران به روش پیش آزمون - پس آزمون با دو گروه مداخله (44نفر) و کنترل (42نفر) انجام شد. نمونه پژوهش کلیه بیماران ام اس عضو انجمن ام اس ایران بودند که از میان لیست بیماران به صورت تصادفی ساده از طریق جدول اعداد تصادفی انتخاب و به  دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. محدوده سنی 20 تا 65 سال با تشخیص قطعی ام اس که در مرحله حاد بیماری نبودند، فاقد بیماری ناتوان کننده دیگر، عدم  عضویت در کادر پزشکی و پیراپزشکی و سواد خواندن و نوشتن داشتن و  رضایت برای شرکت در مطالعه به عنوان معیارهای ورود در نظر گرفته شد همچنین ابتلا به بیماری های ناتوان کننده دیگر یا فوت در طی زمان مطالعه یا عدم تمایل برای ادامه مطالعه در هر مرحله از تحقیق بعنوان معیارهای خروج از مطالعه تعیین گردید.در این مطالعه پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه ی خودپنداره راجرز توسط هر دو گروه تکمیل و برنامه آموزش خود مراقبتی در گروه مداخله اجرا شد . پس از آن پرسشنامه ها مجددا توسط هر دوگروه تکمیل شد. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای دو، تی زوجی و آزمون تی مستقل انجام شد.

قبل از مداخله میانگین و انحراف معیار نمره خودپنداره راجرز در گروه مداخله به ترتیب 34/11 و 39/3 و در گروه کنترل به ترتیب 09/11 و 25/3 بود. بعد از مداخله میانگین و انحراف معیار گروه مداخله به ترتیب 26/8 و 06/3 و در گروه کنترل 82/10 و 76/2 بود. این تغییر از لحاظ آماری معنادار بود (001/0 =p).

با توجه به یافته های حاصل از این مطالعه اجرای برنامه آموزشی خود مراقبتی با افزایش سطح خودپنداره بیماران ارتباط مستقیمی دارد. از این رو اجرای برنامه آموزشی خود مراقبتی برای بیماران ام اس در امتداد درمان های رایج، می تواند با بالا بردن سطح خود پنداره بیماران عوارض جسمی، روحی و روانی ناشی از این بیماری را به مقدار زیادی کاهش داد.