بهینه سازی مصرف کود نیتروژن و آب در چغندرقند (Beta vulgaris L.) با استفاده از مدل سازی سطح- پاسخ

هدف از انجام تحقیق حاضر، بهینه سازی منابع کود نیتروژن و آب در چغندرقند (Beta vulgaris L.) در شرایط آب وهوایی همدان با استفاده از روش سطح- پاسخ بود. برای این منظور، داده های مورد نیاز از منابع موجود استخراج و در قالب طرح مرکب مرکزی بهینه سازی در شرایط آب وهوایی همدان انجام گرفت. سطوح بالا و پایین کود نیتروژن و آبیاری به ترتیب 0 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و 8000 و 14000 متر مکعب در هکتار بودند. نتایج ارزیابی مدل بر اساس شاخص های آماری نشان داد که مدل از دقت قابل قبول و معنی داری برای شبیه سازی صفات چغندرقند برخوردار بود، به طوری که مقدار شاخص RMSE برای تمام صفات مورد ارزیابی کمتر از هشت درصد به دست آمد. برای بهینه سازی از دو روش هم پوشانی لایه ها و حل عددی استفاده شد. بر اساس روش هم پوشانی لایه ها، میزان مصرف 9500 تا 12000 متر مکعب آب در هکتار و کاربرد 110 تا 130 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به عنوان بهینه مصرف آبیاری و کود نیتروژن برآورد گردید. در روش حل عددی نیز کاربرد 133 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار به همراه 10667 متر مکعب آب به عنوان مقادیر بهینه تیمارها شبیه سازی شد. بر اساس مقادیر بهینه پیشنهادی توسط مدل در روش حل عددی، میزان عملکرد ریشه، شکر و شکر سفید، میزان نیتروژن مضره، کارایی مصرف آب و نیتروژن به ترتیب معادل 1/80 تن در هکتار، 94/14 تن در هکتار، 49/12 تن در هکتار در هکتار، 56/2 میلی اکی والان در 100 گرم، 39/1 کیلوگرم شکر بر متر مکعب آب و 24/74 کیلوگرم شکر بر کیلوگرم نیتروژن برآورد شد.