شناسایی سواحل در معرض بالا آمدن آب دریا تحت سناریوهای تغییر اقلیم - مطالعه نمونه: سواحل جنوب ایران در کرانه دریای عمان

بالا آمدن سطح آب دریا یکی از اثرات مستقیم و مورد پذیرش تغییر اقلیم عصر نوین است و اغلب به آن به عنوان یکی از دلایل عمده نگرانی در مورد تغییر اقلیم استناد می گردد. در طول 26 سال گذشته و مطابق با داده های ارتفاع سنجی ماهواره ای، سطح جهانی آب دریا با نرخ میانگین 3/3 میلی متر در سال بالا آمده است. این نرخ همچنان در حال افزایش است و تا انتهای قرن 21 ام نیز بالا آمدن میانگین جهانی سطح آب دریا ادامه خواهد داشت. بالا آمدن سطح آب دریا تغییرات مهم و اغلب ناسازگاری بر شکل زمین، اکوسیستم ها، مصب ها، آبراهه ها، جمعیت انسانی و فعالیت های ناحیه ساحلی برجای خواهد گذارد. شناسایی مناطق ساحلی در معرض آبگرفتگی و تدوین مدیریت سازگاری متناسب می تواند موجب کاهش پی آمدهای تغییر اقلیم در این مناطق گردد. در پژوهش حاضر، پهنه های در معرض بالا آمدن سطح آب دریا در سواحل مکران- شهرستان جاسک به طول 292 کیلومتر تحت سناریوهای ارایه شده توسط هیات بین دولتی تغییر اقلیم (IPCC) و با استفاده آخرین نسخه مدل Bathtub، ارایه شده توسط NOAA، مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد در اثر حداکثر میزان بالا آمدن سطح آب دریا تحت سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP6 (با نرخ افزایش برابر) و RCP8.5، به ترتیب 299 ، 334 و 449 کیلومترمربع از سواحل مورد مطالعه تا سال 2100 به طور دایم به زیر آب خواهند رفت. روی هم گذاری لایه های کاربری و پوشش سرزمین منطقه ساحلی و پهنه های در معرض بالا آمدن سطح آب دریا نیز نشان داد بخش هایی از بندر استراتژیک جاسک، بندر کوه مبارک، اکوسیستم های با اهمیت ساحلی مانند مانگروها و نیز مناطق هدف برای برنامه های کنونی و آتی توسعه سواحل مکران، در معرض آبگرفتگی دایمی قرار خواهند گرفت. از این رو ارزیابی آسیب پذیری کمی و کیفی این مناطق در برابر بالا آمدن سطح آب دریا و تدوین برنامه مدیریت سازگاری با هدف کاهش پی آمدهای تغییر اقلیم بر جوامع انسانی و طبیعی منطقه از یک سو و اجرای برنامه های توسعه در مناطق ساحلی به شکل پایدار از سوی دیگر، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.