اثر عصاره هیدروالکلی ریحان (Ocimum basilicum) بر مورفومتری مخاط کولون و اسهال ناشی از روغن کرچک در موش های صحرایی نر

هدف :

گیاه ریحان (Ocimum basilicum) که دارای خواص ضد اسپاسمی می باشد، در طب سنتی دارویی مناسب برای اسهال و استفراغ معرفی شده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین اثر عصاره هیدروالکلی گیاه ریحان بر بافت شناسی کولون و شدت اسهال در موش های صحرایی انجام شد.

در این مطالعه تجربی، 56 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار 5±200 گرمی به طور تصادفی به هفت گروه مساوی تقسیم شدند. گروه حلال (سرم فیزیولوژی)، گروه دیفنوکسیلات (mg/kg5)، و پنج گروه دریافت کننده عصاره هیدروالکلی ریحان با مقادیر (mg/kg) 800 و 600 ،400، 200، 100. یک ساعت پس از خوراندن داروها، روغن کرچک به میزان 2 میلی لیتر به هر حیوان از طریق گاواژ خورانده شد. سپس حیوانات به مدت 4 ساعت در قفس های جداگانه نگهداری شدند و شاخص های تعداد دفع، درصد کاهش وزن، محتوی آب مدفوع و درصد مهار ثبت گردید. موش ها یک ساعت بعد از مطالعات اسهال، به وسیله اتر آسان کشی شدند و بافت کولون جدا شده از نظر میکروسکوپی ارزیابی شد. داده ها با آزمون ANOVA و سپس آزمون Tukey آنالیز شدند. سطح 05/0>P معنی دار در نظر گرفته شد.

گاواژ دیفنوکسیلات و عصاره به مقدار (mg/kg) 400 و 200 توانست موجب بهبود اسهال ایجاد شده با روغن کرچک شود. مطالعات بافت شناسی نشان داد که اگرچه تفاوت معنی داری بین گروه های مختلف وجود نداشت، با این حال مقدار (mg/kg) 800 عصاره تا حدودی توانست موجب افزایش ضخامت دیواره کولون شود.

نتایج به دست آمده نشان می دهد، عصاره هیدروالکلی ریحان، ویژگی هایی شبیه به دیفنوکسیلات در کاهش علایم اسموتیک اسهال و حجم آب دفع شده دارد، همچنین به صورت کوتاه مدت می تواند تاثیرات کمی بر ضخامت دیواره کولون داشته باشد.