بررسی اثر تنش کم آبی بر عملکرد دانه و اسید های چرب روغن دانه هیبریدهای آفتابگردان

تاثیر تنش کم آبی بر کیفیت روغن و عملکرد دانه 11 ژنوتیپ هیبرید آفتابگردان در کرج در سال های 1391 و 1392 بررسی شد. به این منظور سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار برای اعمال تیمارهای تنش کم آبی در نظر گرفته شد. آزمایش های آبیاری مطلوب، تنش متوسط و شدید به ترتیب براساس 60، 120 و 180 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A انجام گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در شرایط تنش متوسط و شدید با کاهش 18 و 33 درصد مواجه شد. عملکرد دانه و درصد روغن تحت تاثیر ژنوتیپ و اثر متقابل سال و تنش قرار داشتند. هیبرید برزگر با متوسط 2846 کیلوگرم در هکتار بیش ترین عملکرد دانه را داشت. هم چنین با 65/43 درصد روغن در گروه برتر قرار گرفت. پاسخ هیبریدها از نظر عملکرد دانه و درصد روغن تحت تاثیر شرایط محیطی دو سال آزمایش قرار گرفت. اسیدهای چرب اولییک و لینولییک اسید تحت تاثیر تیمار تنش قرار نگرفتند. اما همبستگی منفی قوی بین اسیدهای چرب اولییک و لینولییک وجود داشت. ارقام هایسان 25 و سیرنا برای تولید روغن با اسید اولییک بالاتر و برزگر و R-43×G6 برای تولید روغن با اسید چرب لینولییک بالاتر مناسب می باشند.