بررسی تاثیر نوع بستر و هورمون ایندول بوتریک اسید (IBA) بر ریشه زایی قلمه ی انگور به روش کشت وارونه

بمنظور بررسی تاثیر نوع بستر کشت و هورمون اکسین بر ریشه زایی قلمه ی انگور تجاری (رقم بی دانه سفید) آزمایشی در سال 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی ملکان انجام شد. نوع بستر کشت بعنوان فاکتور اول دارای چهار سطح (ماسه، خاک اره، خاک زراعی، خاک ترکیبی) و فاکتور دوم شامل غلظت های مختلف هورمون ایندول بوتیریک اسید (صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) بود. صفات مورد ارزیابی در این بررسی شامل: زمان شروع کالوس زایی، درصد کالوس زایی، زمان شروع تشکیل ریشه های نابجا، طول ریشه، تعداد ریشه و درصد گیرایی قلمه ها بود که به طور معنی داری تحت تاثیر نوع بستر (به جز درصد گیرایی قلمه ها)، غلظت هورمون (p <0.01) و اثر متقابل این دو عامل قرار گرفتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل تیمارها کمترین زمان کالوس زایی و زمان شروع تشکیل ریشه های نابجا و همچنین بیشترین درصد کالوس زایی، تعداد و طول ریشه و قدرت ریشه دهی مربوط به بستر کشت خاک اره با مصرف 4 گرم در لیتر هورمون اکسین بود. بالاترین درصد گیرایی قلمه ها نیز با کاربرد خاک ترکیبی در بستر کشت و مصرف 2 -گرم در لیتر هورمون اکسین بدست آمد. در مجموع چنین نتیجه گیری شد که هورمون ایندول بوتریک اسید با کاهش زمان کالوس زایی و افزایش تقسیم سلولی و تولید بیشتر ریشه نقش موثری در گیرایی هرچه بیشتر قلمه ها ایفا کرد و در بستر کشت های ماسه و خاک اره با وجود تراکم بیشتر ریشه اما به دلیل عاری بودن از مواد غذایی درصد گیرایی قلمه ها کاهش می یابد.