ارائه مدل آمادگی بیمارستان های کشور در برابر حوادث و تهدیدات شیمیایی: یک مطالعه کیفی

کشور ایران در معرض حوادث و تهدیدات شیمیایی فراوان بوده است. حوادث شیمیایی پیامدها و تلفات گسترده و شدیدی بر جای می گذارند. آمادگی بیمارستانی در برابر این حوادث می تواند نقش بسزایی در کاهش عوارض و مرگ و میر ناشی از آن داشته باشد. این مطالعه با هدف ارایه مدل جامع و عملیاتی برای آمادگی بیمارستانی در برابر حوادث و تهدیدات شیمیایی انجام شد.

برای شناسایی ابعاد و مولفه های تاثیرگذار بر آمادگی بیمارستانی از رویکرد کیفی استفاده شد و با روش تحلیل محتوا، 37 مصاحبه چهره به چهره نیمه ساختارمند با مدیران، خبرگان و آسیب دیدگان حوادث شیمیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس مولفه های استخراج شده با استفاده از روش دلفی اعتبارسنجی شد. در نهایت پس از اعتبارسنجی مدل اولیه، مدل نهایی تبیین و ارایه گردید.

یافته های مطالعه کیفی شامل نه مضمون ارزیابی خطر بیمارستانی، مدیریت و سازمان دهی، توانمندسازی نیروی انسانی، قانون، هماهنگی و ارتباطات، مستندسازی و ثبت وقایع، ریشه های فرهنگی- اجتماعی، آلودگی بیمارستانی و چالش ها بود. به دنبال انجام یک مرحله دلفی تمام سوالات مورد نظر به درصد توافق بالای 75 درصد دست یافتند. ترسیم روابط مضامین استخراج شده نهایی، موجب شکل گیری مدل اولیه آمادگی بیمارستانی در برابر حوادث و تهدیدات شیمیایی گردید.

مطالعه حاضر نشان داد که برنامه آمادگی برای حوادث شیمیایی باید بر مبنای ظرفیت های بیمارستان ها، سطح بندی آمادگی بیمارستانی، دانش روز، تجهیزات حفاظت فردی و آلودگی زدایی کافی طراحی شود. پرهیز از امنیتی کردن حوادث شیمیایی و بالا بردن درک خطر مدیران، مسیولین و مردم، بستر لازم برای ایجاد آمادگی بیمارستانی را فراهم خواهد آورد و به دنبال آن شاهد کاهش پیامدهای نامطلوب حوادث شیمیایی خواهیم بود.