چرا از ویال واکسن AstraZeneca به صورت بهتر استفاده نکنیم؟

در جعبه بسته بندی و دستورالعمل کارخانه سازنده واکسن AstraZeneca برای ایمن سازی علیه COVID-19 نوشته شده است که هر ویال حاوی 5 میلی لیتر برای 10 نفر است. بر اساس این سند، وزارت بهداشت در ایران نیز استفاده از یک ویال را برای واکسیناسیون 10 نفر در نظر گرفته است. ولی در مشاهدات میدانی دیده می شود که بعد از کشیدن 10 دوز واکسن از هر ویال، هنوز بیش از نیم میلی لیتر از محلول واکسن باقی مانده است، که مطابق دستورالعمل بلااستفاده مانده و هدر می رود. در حالی که می توان از آن به عنوان یک دوز اضافی استفاده نمود. ایران با اینکه چهاردهمین رتبه جهان از نظر ابتلا و دومین رتبه مرگ و میر را دارد و یکی از کشورهای با ابتلا بالا می باشد، ولی میزان واکسیناسیون در آن هنوز پایین است، شایسته است که از واکسن تهیه شده استفاده بهینه به عمل آید. مشاهدات میدانی همچنین نشان می دهد که عوامل اجرایی ایمن سازی اعم از واکسیناتور، مدیران، نیروهای نظارت کننده که در صف مقدم درک کمبود واکسن هستند، از هدر رفت واکسن با ارزش و گران بها رنج می برند. تولیدکنندگان واکسن به طور معمول مقدار اضافی در یک ویال می گذارند. علت آن می تواند پیشگیری از کسری محلول برای مواقعی باشد که در زمان کشیدن واکسن به جای 5/0 مثلا 6/0 میلی لیتر کشیده می شود. این مشکل بیشتر در استفاده از سرنگ های بزرگ تر رخ می دهد. تفاوت در فضای مرده بین سرنگ های 1 و 3 میلی لیتری در واکسیناسیون COVID-19 قبلا در ایالات متحده بحث شده است. نظر به اینکه می توان از سرنگ های نیم میلی لیتر استفاده کرد و امکان بیشتر کشیدن محلول را از بین برد و همچنین مشکلات تهیه واکسن به علت تحریم های غیرانسانی، می توان به جای 10 دوز، از یک ویال 11 دوز استفاده شود که از هدر رفتن واکسنی که با هزینه ها و مشکلات زیاد تهیه می شود، پیشگیری نمود. در مرکز مورد بازدید ما اغلب از سرنگ نیم میلی لیتری استفاده می شود و همه ویال های واکسن بعد از استفاده برای 10 نفر هنوز دارای محلول بیش از نیم میلی لیتر بوده که حداقل برای ایمن سازی یک نفر اضافی کافی می باشد. در حالی که هر روز آسیب های ناشی از اپیدمی همه گیر در ایران ادامه دارد، این واکسن با دوز اضافی در ویال 10 دوز AstraZeneca می تواند جان بیشتری را نجات دهد. ما توصیه می کنیم از دوز اضافی AstraZeneca برای شخص دیگری استفاده کنید و ثبت نام افراد را به جای 10 نفر فعلی به 11 نفر برسانید. اتلاف دوزهای واکسن COVID-19 ممکن است واکسیناسیون افراد در کشورهای در حال توسعه را در مدت زمان کوتاه محدود کند. با استفاده از این سیاست ، تقریبا می توانیم 10 درصد واکسن بیشتری به جامعه ارایه دهیم. چون بسیاری از کشورها هنوز قادر به تامین واکسن COVID-19 کافی برای شروع واکسیناسیون های گسترده نیستند. این روش را می توان به سایر کشورها و سایر واکسن های دارای دوزهای مختلف از جمله Pfizer و Moderna توصیه کرد. بنابراین توصیه می شود که مسیولین اجرایی وزارت بهداشت، بر اساس این واقعیت، موضوع را مورد بررسی قرار داده و با بازنگری در دستورالعمل ها امکان استفاده بیشتر از منابع محدود واکسن را فراهم نمایند تا امکان ایمن سازی 10% افراد بیشتر فراهم شده و از هدر رفتن منابع پیشگیری شود.