تاثیر اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومی و تصمیمات مدیریتی در کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کاری در بین کارگران شیردوشی یک گاوداری صنعتی

اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار یکی از متداولترین و پرهزینه ترین مشکلات مرتبط با کار در سراسر دنیا می باشند. ضرر و زیان های ناشی از این اختلالات فرد، سازمان و جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین این اختلالات مهم ترین علت ناتوانی و غیبت از کار کارگران شناخته شده اند. مطالعات اندکی در مورد اختلالات اسکلتی عضلانی کارگران دامداری ها در ایران انجام شده است. این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومیکی و تصمیمات مدیریتی در کاهش فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کاری در بین کارگران شیردوشی یک گاوداری صنعتی انجام گرفت.

روش بررسی:

 این مطالعه به صورت مداخله ای در یک گاوداری صنعتی با 240 نفر نیروی کار در شهر اصفهان انجام شد که تعداد 48 نفر از کارگران شیردوشی این واحد صنعتی مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور ارزیابی پوسچر کارگران از نرم افزار QEC استفاده گردید و فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی آنها نیز با استفاده از تکمیل پرسشنامه ناراحتی های اسکلتی عضلانی کرنل تعیین گردید. در مرحله بعد اقدامات مداخله ای از قبیل انجام حرکات اصلاحی ورزشی به مدت 20 دقیقه، بصورت روزانه و به مدت 3 ماه تحت نظر مربی متخصص، آموزش عملی پوسچر صحیح کار با استفاده از  فیلم های آموزشی و اقدامات اصلاحی مهندسی ارگونومی به همراه تصمیمات مدیریتی شامل برنامه ریزی زمان کار و شیوه کار صورت پذیرفت. پس از برگزاری کلاس های آموزشی برای افراد، مورد مطالعه و اجرای اقدامات فنی مهندسی ارگونومی، پوسچرهای کاری کارگران با استفاده از نرم افزار QEC  مجددا" مورد بررسی قرار گرفت و بعد از اجرای کامل مداخلات ارگونومی، از جمله اجرای برنامه انجام حرکات اصلاحی به مدت 3 ماه مجددا" پرسشنامه ناراحتی های اسکلتی عضلانی کرنل تکمیل گردید. با استفاده از آزمون t زوجی نتایج قبل و بعد از مداخله با هم مقایسه گردید.

یافته ها:

 افراد مورد مطالعه همگی مرد بودند. 25/56 درصد از جمعیت پژوهش سن زیر 30 سال و 66/66 درصد نیز سابقه کاری زیر 4 سال داشتند. بیشترین امتیاز پرسشنامه کرنل در قسمت فراوانی ناراحتی به ترتیب مربوط به کمر (5/364 قبل از مداخلات و 5/187 بعد از مداخلات)، شانه ها (25/190 قبل از مداخلات و 114 بعد از مداخلات) و گردن (5/ 164 قبل از مداخلات و 5/85 بعد از مداخلات) بود. آزمون تی زوجی نشان داد که نمرات پرسشنامه ناراحتی های اسکلتی عضلانی کرنل در هر سه قسمت فراوانی ناراحتی، شدت ناراحتی و تاثیر در کار، بعد از اجرای مداخلات بطور معناداری کاهش پیدا کرده است (p-value< 0.05). بین نمره ارزیابی QEC، قبل و بعد از اجرای کامل مداخلات غیر از نمره مربوط به قسمت گردن و ارتعاش محیط کار، اختلاف معناداری وجود داشت (p-value< 0.05).

نتایج مطالعه نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در بین کارگران شیردوشی واحدهای صنعتی گاوداری بالا بوده و نیازمند اجرای برنامه های مداخله ای مناسب می باشد. شیفت های کاری غیرارگونومیک و طولانی، استرس کاری بالا به دلیل سرعت کار، پوسچر نامناسب به دلیل عدم آموزش کافی، نداشتن مرخصی و تعطیلات منظم، کار در محیط مرطوب از جمله ریسک فاکتورهای شغلی این اختلالات در شغل شیردوشی گاوداری ها می باشد. همچنین یافته های مطالعه نشان داد که اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومی و مدیریتی تاثیر بسزایی در کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کار داشته است.