اهداف فهم از نظر پل ریکور و امکان سنجی طرح آن ها در متون دینی

اندیشه های فیلسوف معاصر فرانسوی، پل ریکور که در بستر هرمنوتیک فلسفی و پدیدارشناسی هرمنوتیکی شکل گرفته است، در میان دانش وران این علم، جایگاه قابل توجه و تاملی دارد. وی با ارایه قرایت «قوس هرمنوتیک» از دور هرمنوتیک، فرآیند تفسیر را پایان پذیر و حاصل مراحل «تبیین، فهم و به خود اختصاص دادن» می داند. ریکور در مواجهه ی با متن، اهدافی همچون کشف قصد مولف، بازسازی روان شناختی ذهنیت و مراد مولف و نیز همدلی با وی را که در هرمنوتیک رومانتیک دنبال می شد، نپذیرفته و «کشف نیت متن، تصاحب و خویش فهمی» را به عنوان هدف فهم می جوید. نوشتار حاضر در پی آن است تا امکان طرح این اهداف را در خصوص متون شرعی با نظر به ویژگی های آن ها، با رویکرد توصیفی تحلیلی و با جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و اسنادی، بررسی کند. به نظر می رسد با تکیه بر مبانی و اصول فهم پذیرفته شده در سنت تفسیری اسلامی، اهداف مورد نظر ریکور را در متون شرعی می توان پی جویی کرد. هرچند، باید به این نکته توجه داشت که پیش فرض ها و مبانی ریکور در این خصوص، چنین ارمغانی را فرا روی قرار نخواهد داد.