اولویت بندی شاخصه های مبتنی بر کاهش آسیب پذیری مراکز حیاتی با استفاده از تحلیل شبکه ای

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی که دارد، همواره در معرض سوانح طبیعی به خصوص زلزله قرار دارد. به همین علت، حفظ و مراقبت از ساختمانهای مهم و حیاتی در شهرها مورد توجه مدیران شهری هستند. در پژوهش حاضر، مراکز حیاتی منطقه 5 شهر تهران از لحاظ اولویتبندی کاهش آسیبپذیری، مورد ارزیابی قرارگرفتند و معیارهای موردبررسی شامل: بعد مکانی و بعد ساختار فیزیکی است. روش تحقیق پژوهش حاضر پیمایشی بوده و اطلاعات جمعآوری شده در ابتدا به صورت کتابخانه ای اسنادی و تهیه لایه های – اطلاعاتی از سازمان نقشهبرداری و بازدیدهای میدانی صورت پذیرفت. سپس با بهرهگیری از تکنیک دلفی متغیرها به صورت زوجی باهم مقایسه و امتیازدهی شدند، جامعه آماری این تحقیق را 20 نفر از خبرگان حوزه معماری، شهرسازی، برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران تشکیل داده و افراد نمونه به صورت هدفمند انتخاب گردیدهاند، روایی محتوایی مدل و مولفه ها حاصل نظرات خبرگان است. در ادامه، با استفاده از روش تحلیل شبکهای (ANP) و برای وزندهی به شاخصها از نرم افزار SUPER DECISION بهره گرفتهشد. سپس با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و اعمال وزن به لایه های بعد مکانی منطقه، محدوده هایی که در معرض خطر قراردارند شناسایی، و مراکز با اهمیت حیاتی در این محدوده مشخص و از نظر آسیبپذیری پس از اعمال وزن، اولویتبندی شده و مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق بیانگر اقدامات پیشگیرانه، قبل از وقوع مخاطرات طبیعی، برای کاهش خسارات مالی و جانی در ساختمانهای حیاتی منطقه بوده، و از طرفی بیانگر استفاده از اصول معماری، شهرسازی و برنامه ریزی متناسب با مخاطرات به منظور کاهش آسیبهای سوانح طبیعی در ساختمانهای حیاتی منطقه در جهت رسیدن به مدیریت مطلوب شهری است.