ارزیابی متون ادبی مجموعه های منتخب آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان برپایه رویکردی تلفیقی

کاربرد ادبیات به منزله ی یکی از ابزارهای طبیعی آموزش زبان و هم چنین به عنوان یکی از غایت های زبان آموزی، نقش مهمی در ارتقای مهارت های زبانی دارد. به همین سبب طراحی و تدوین مواد آموزشی و ارزیابی و ارتقای منابع موجود از این منظر، امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر به ارزیابی متون ادبی مجموعه های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، با هدف یاری رساندن به بهبود و ارتقای کیفیت آموزش زبان فارسی می پردازد. در این بررسی بر اساس رویکردی تلفیقی، الگویی متشکل از دو قسمت صوری و محتوایی برای ارزیابی متون ادبی در کتاب های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان معرفی و سپس بر اساس این الگو، متون ادبی از ابعاد مختلفی نظیر مهارت های زبانی، مفاهیم فرهنگی، کارکرد ارتباطی، اصالت، نوع و گونه ی متن، نوع مشارکت در انجام تکالیف، دلالت بر نکات دستوری و محل قرارگیری متن ادبی بررسی گردید. ارزیابی های انجام شده گویای این مطلب است که به مهارت گفتن دریافتی- حرکتی توجهی نشده و اغلب متون ادبی در شاخه ی بینافرهنگی طبقه بندی شده اند. همچنین اغلب متون ادبی هیچ ارتباطی با نکته ی دستوری مطرح شده در درس ندارند و میزان کارکرد ارتباطی در متون ادبی نیز در سطح بسیار پایینی قرار دارد. افزون بر این مشخص شد که به کارگیری متون ادبی در منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان در ابعاد کارکرد ارتباطی، مهارت گفتن دریافتی- حرکتی، مفاهیم برون فرهنگی، تبیین ماهیت زبان ادبی، روش تدریس متون ادبی، نیازسنجی از مخاطبان و اتخاذ رویکردی یکپارچه نسبت به مهارت های زبانی با ضعف و نقصان هایی روبه رو است.