عوامل تعیین کننده اجتماعی اعتیاد در جمعیت میانسال ساکن شهریزد

عوامل متعددی در سوء مصرف مواد مخدر نقش دارد و از آنجا که برخی از این عوامل موثر بویژه عوامل اجتماعی قابلیت تغییر و اصلاح دارند؛ با شناخت آنها می توان برنامه های پیشگیرانه موثرتر ی را اجرا کرد. این مطالعه که بصورت مورد شاهدی و با هدف تعیین عوامل اجتماعی اعتیاد در افراد میانسال ساکن شهر یزد اجرا گردید.
 

این یک مطالعه مورد شاهدی که طی سال های 99-98 روی 150 معتاد مراجعه کننده به مراکز درمان نگهدارنده با متادون به عنوان گروه مورد و 150 نفر همسان شده گروهی از نظر سن و جنس به عنوان گروه شاهد طی سال 1398 انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات توسط پرسشنامه محقق ساخته که شامل سه قسمت : سوالات دموگرافیک، سوالات عوامل اقتصادی و اجتماعی و سوالات مرتبط با مصرف مواد  که روایی محتوایی توسط 3 نفراز متخصصین امر و پایایی توسط ضریب آلفا کرونباخ 75/0جمع آوری شد. مورد ها با روش نمونه گیری خوشه ای از مراکز درمان نگهدارنده با متادون سطح شهر یزد انتخاب شدند. و انتخاب شاهدها از همسایه های موردها به عمل آمد. در تجزیه و تحلیل آماری از مدل رگرسیون لجستیک دو وجهی برای تعیین رابطه بین متغیرها استفاده شد.

براساس یافته های مدل رگرسیون لجستیک دو وجهی این مطالعه شغل آزاد با نسبت شانس 65/4 بالاترین سهم را در ارتباط با اعتیاد به خود اختصاص داده است(1.4-15.38, P=0.01  OR=4.65 ,CI:). در مراحل بعد نیز به ترتیب مصرف دخانیات،  افراد معتاد درجه 1 خانواده، دوستان معتاد، به ترتیب با نسبت شانس (1.87-6.2, P=0.0001  OR=3.4 ,CI:)، (1.5-6.03, P=0.002  OR=2.97 , CI:)، (1.43-4.75 ,P=0.002  OR=2.6 ,CI) ، به طور معنی داری در ارتباط با اعتیاد بوده و بالاترین ریسک را دارد. (P = 0.0001).

نتایج این مطالعه نشان داد افراد معتاد در مقایسه با جمعیت عادی از عوامل خطر اجتماعی بیشتری برخوردار بوده  لذا اقدامات برنامه ریزی شده برای کاهش این عوامل خطر در بین افراد جامعه به ویژه جوانان و دوستان آنها، توسط خانواده و مسوولین جامعه ضروری است. و خانواده نقش تعیین کننده در انتخاب دوست جهت فرزندان خود دارد.