تفکیک زنبورهای عسل ایرانی (Apis mellifera meda) از زیرگونه های تجاری زنبورعسل با استفاده از ژن های ND1 و ND5

نمونه های زنبور عسل کارگر از 26 ناحیه از ایران جمع آوری شد. هدف از این تحقیق ارزیابی ژن های (bp630) ND1 و (bp630) ND5 در تفکیک زنبورهای عسل ایرانی A. m. meda)) از زیرگونه های تجاری زنبورعسل (A. m. carnica، A. m. ligustica، A. m. caucasica و A. m. mellifera)  بود. توالی های دو ناحیه ژنی ND1 و ND5 زنبورهای عسل ایرانی و زیرگونه های دیگر زنبور عسل با استفاده از روش های بیزی (Bayesian) و پارسیمونی (Parsimony) مورد ارزیابی قرار گرفتند. ژن های ND1  و ND5 به ترتیب هشت و پنج هاپلوتیپ را در جمعیت های زنبورعسل ایرانی نشان دادند. درخت فیلوژنی حاصل از ژن ND1، نمونه های زنبور عسل ایرانی را با استفاده از روش بیزی به چهار گروه (clade) تقسیم کرد. گروه اول شامل هاپلوتیپ 1 (گلستان، خراسان جنوبی، کردستان، لرستان و مازندران)، گروه دوم شامل هاپلوتیپ 2 (سیستان و بلوچستان)، گروه سوم شامل هاپلوتیپ 3 (یزد و ایلام) و گروه چهارم شامل هاپلوتیپ های 4 (اردبیل)، 5 (کرمان)، 6 (زنجان)، 7 (کرمانشاه) و 8 (بوشهر، آذربایجان غربی، چهار محال و بختیاری، قزوین، قم، همدان، هرمزگان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، کهکلویه بویر احمد، خوزستان، مرکزی، سمنان، فارس) بودند. درخت های فیلوژنی حاصل از دو روش بیزی و پارسیمونی، توانایی بالاتر ناحیه ژنی ND1 را نسبت به ناحیه ژنیND5  به اثبات رساندند به طوری که درخت های فیلوژنی حاصل از ژنND1  توانستند زیر گونه های تجاری زنبورعسل را از نمونه های زنبورعسل ایرانی تفکیک کنند. همچنین  با استفاده از روش پارسیمونی، تعداد بیشتری از مکان های نوکلیوتیدی حاوی اطلاعات مفید فیلوژنتیک (informative sites) در ND1 نسبت به ND5 شناسایی شد. تجزیه به مولفه های اصلی (PCA)، نتایج درخت های فیلوژنی ND1 حاصل از روش های بیزی و پارسیمونی و درخت فیلوژنی ND5 حاصل از روش بیزی را تایید کرد. همچنین نتایج تجزیه به مولفه های اصلی به اثبات رساند که ژن ND1 نسبت به ژن ND5 کارایی بیشتری در تفکیک گروه های تکاملی زنبورعسل (Z-subgroup، A، M و C) داشت.