بررسی کارایی واحدهای پرورش گاو شیری و تابع تولید شیر در استان لرستان

به منظور بررسی وضعیت مدیریت و کارایی واحدهای پرورش گاو شیری و تابع تولید شیر مربوط به این واحدها، این مطالعه در سال 1396 در 121 واحد پرورش گاو شیری در استان لرستان انجام شد. روش جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه و پرسشنامه بود. داده های مربوط به توابع تولید به وسیله توابع کاب داگلاس به روش حداقل مربعات معمولی تخمین زده شد. همچنین کارایی فنی به وسیله روش تابع تولید مرزی برآورد شد. از نظر هزینه های گاوداری، هزینه خوراک 65/5 درصد، هزینه کارگری 16/1 درصد، بهداشت و درمان و تلقیح 9/3 درصد و 9/1 درصد سایر هزینه های گاوداری (شامل هزینه تلفات، جایگاه و نگهداری گاوهای خشک) را به خود اختصاص داد. میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی به ترتیب 64/3، 52/4 و 44/3 درصد بوده که نشان دهنده پتانسیل قابل ملاحظه واحدها در افزایش بازدهی آن ها است. بر اساس این نتایج دامداری ها از لحاظ کارایی اقتصادی برخلاف کارایی فنی و مشابه با کارایی تخصیصی در وضعیت مطلوبی قرار نداشتند. نتایج نشان داد واحدهای پرورش گاو شیری در استان لرستان 55/7 درصد از لحاظ اقتصادی کارا نبوده و در حداقل نمودن هزینه ی ممکن نهاده ها به صورت بهینه و کارا ناموفق بودند. نتایج تابع تولید شیر نشان داد مقدار مصرف سالانه یونجه، سیلاژ ذرت، کنسانتره و تعداد تلقیح مصنوعی تاثیر مثبت و کاملا معنی دار (0/01<p) و همچنین تعداد کارگر، هزینه بهداشت و درمان دام ها و مقدار مصرف سوخت و برق روی میزان تولید شیر تاثیر مثبت و معنی دار داشتند (0/05<P). نتایج نشان داد که اهمیت افزایش هر واحد از نهاده مقدار مصرف کنسانتره (0/352) در افزایش مقدار تولید شیر بیش از سایر نهاده ها بود. در مجموع اکثر گاوداری های استان به دلیل عدم رعایت اصول اقتصادی در مدیریت نهاده ها از کارایی تخصیصی و اقتصادی کمی برخوردار بودند. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده، اجرای نرخ تضمینی شیرو حفظ ثبات نسبی قیمت های علوفه و کنسانتره در افزایش در واحدهای تولید شیر در استان لرستان ضرورت دارد.