رابطه غیرخطی نااطمینانی شاخص قیمت مواد غذایی و امنیت غذایی در خانوارهای ایرانی: شواهدی از مدل GAS

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر نااطمینانی قیمت مواد غذایی بر امنیت غذایی در خانوارهای ایرانی طی دوره 1359-1396 در چهارچوب یک مدل غیر خطی است. جهت برآورد نااطمینانی از مدل امتیاز خودرگرسیونی تعمیم یافته و برای برآورد تاثیر نااطمینانی قیمت مواد غذایی بر امنیت غذایی از مدل خود رگرسیونی انتقال ملایم استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که نااطمینانی قیمت مواد غذایی در رژیم اول (سطح پایین سرمایه گذاری در بخش کشاورزی) تاثیر منفی و معنادار و در رژیم دوم (سطح بالا سرمایه گذاری در بخش کشاورزی) تاثیر منفی و غیرمعنادار بر امنیت غذایی دارد. در رژیم اول که سطح سرمایه گذاری در بخش کشاورزی از حد آستانه کمتر است، با افزایش نوسانات قیمت مواد غذایی، نااطمینانی در بازار افزایش و علایم با شفافیت کمتری به تولیدکننده و مصرف کننده سیگنال می دهد. در این شرایط مصرف کنندگان با مشکل کاهش قدرت خرید مردم و نااطمینانی در دسترسی به مواد غذایی مواجه خواهند شد، که تاثیر منفی بر امنیت غذایی دارد. در حالیکه رژیم دوم و افزایش سطح سرمایه گذاری در بخش کشاورزی توانسته است تا حدودی تاثیرات منفی نااطمینانی بر امنیت غذایی را خنثی نمود. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، مسیولان بایستی از یک سو، با اولویت دهی به تامین منابع مالی سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و تسهیل شرایط فعالیت بخش خصوصی و تعاونی ها در این زمینه و حمایت از کشاورزان گام های موثری بردارند. از سویی دیگر، برای کاهش فاصله قیمت ها، تنظیم تقاضای بازار محصولات کشاورزی و ایجاد شرایط ثبات قیمت مواد غذایی نوعی مصونیت در مقابل نوسانات و شوک های کوتاه مدت ایجاد نمایند.