نقش کاربری مذهبی در برنامه ریزی پدافند غیرعامل مطالعه موردی: شهر مشهد

در طول تاریخ بشر همواره تمهیداتی برای در امان ماندن حوادث طبیعی و غیر طبیعی وجود داشته است. پدافند غیرعامل در طی دهه ها و سده های گذشته برای حراست و مراقبت در برابر دشمنان طبیعی و انسانی بوده است و یکی از مهم ترین رویکردها و راهبردها در در زمینه مدیریت بحران در شهرها، پدافند غیرعامل بوده است؛ در واقع بروز تهاجمات و تجاوزات باعث گردیده است، اصل دفاع در ایجاد شهرها همواره مورد توجه قرار گیرد؛ لذا در نظر داشتن برنامه ریزی کاربری اراضی، به عنوان یکی از اصول اصلی در زمینه پدافند غیرعامل می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی کاربری های مذهبی در زمینه پدافند غیرعامل در شهر مشهد می باشد؛ این پژوهش از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. در عین حال از نظر ماهیت در دسته تحقیقات توصیفی و نیز تحلیلی قرار می گیرد که اطلاعات مورد نظر به صورت اسنادی جمع آوری و دسته بندی شده اند؛ سپس اطلاعات مورد نظر با استفاده از سیستم های اطللاعات جغرافیایی (GIS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند؛ در انتها برای دسته بندی اطلاعات مورد نظر از مدل تصمیم گیری چندمعیاره (Topsis) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد اکثر کاربری های مذهبی در اطراف شهر مشهد و یا به عبارتی هسته اولیه شهر استقرار یافته اند. می توان عنوان کرد فضای باز کاربری مذهبی در نواحی یک، دو و سه منطقه ثامن، ناحیه یک منطقه هشت و ناحیه یک منطقه 7 نسبت به دیگر نواحی از وضعیت کاملا بهتری برخوردار است. در زمینه دسترسی به کاربری مذهبی 47 درصد دسترسی ها بین 0 الی 500 متر می باشد و با توجه به این فاصله از 2204842 نفر قشر آسیب پذیر 1900460 نفر، تحت این شعاع قرار می گیرند. سرانه کاربری مذهبی نیز با تاکید بر مساحت کاربری مذهبی و قشر آسیب پذیر نشان می دهد نواحی یک، سه و چهار منطقه ثامن، ناحیه چهار منطقه هفت، در مساعدترین شرایط قرار گرفته اند و نواحی یک و دو منطقه نه، ناحیه دو منطقه هشت، ناحیه سه منطقه هفت، نواحی یک و دو منطقه یازده، نواحی سه، شش و چهار منطقه دو، ناحیه سه منطقه شش، ناحیه سه منطقه پنج و ناحیه دو منطقه 4 در وضعیت نامساعدی قرار گرفته اند.