ارزیابی آلودگی، سمیت و خطرات اکولوژیکی فلزات سنگین در رسوبات سطحی مناطق ساحلی استان بوشهر: یک مطالعه مروری سیستماتیک

فلزات سنگین به دلیل خطرات اکولوژیکی و سمیت آن ها برای موجودات زنده به عنوان یکی از آلاینده های خطرناک محسوب می شوند. لذا مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان آلودگی، سمیت و خطرات اکولوژیکی فلزات سنگین در رسوبات سطحی سواحل استان بوشهر با استفاده از روش سیستماتیک صورت گرفت.

جهت انجام این مطالعه مروری، میزان غلظت فلزات در رسوبات سواحل بوشهر با جستجوی مقالات منتشر شده طی 9 سال (2020-2012) از طریق پایگاه های اطلاعاتی Springer، Google Scholar، ProQuest، Web of Science، SID و Magiran به دست آمد. در نهایت، بررسی جامع آلودگی، سمیت و خطرات فلزات در رسوبات با استفاده از شاخص های متعدد صورت گرفت.

در نتیجه بررسی مطالعات استخراج شده از پایگاه های داده، 24 مقاله انتخاب گردید. نتایج بررسی نشان داد که میانگین غلظت فلزات در رسوبات به ترتیب به صورت Zn>Ni>Cr>Cu>Pb>Cd می باشد و میزان شاخص بار آلودگی فلزات در رسوبات سواحل مختلف از 15/0 تا 99/1 متغیر است. روند خطر اکولوژیکی برای فلزات نیز به صورت Cd>Pb>Ni>Cu>Cr>Zn مشاهده شد و میزان خطر محیط زیستی بالقوه فلزات در محدوده 38/257- 76/3 به دست آمد. به علاوه نتایج آنالیز واحد سمیت و ارزیابی خطر اصلاح شده فلزات نشان داد میزان سمیت و خطر از سمیت و آلودگی خیلی کم تا شدیدا آلوده متغیر است.

براساس یافته ها از دیدگاه کنترل سمیت و خطرات اکولوژیکی، لازم است از انتقال فلزات به ویژه Cd، Pb و Ni ناشی از فعالیت های انسانی غالب در محدوده سواحل بوشهر جلوگیری شود. هم چنین با توجه به بیشترین میزان بار آلودگی و خطرات اکولوژیکی در بیدخون - عسلویه باید تعیین منابع آلودگی جهت کنترل و مدیریت موثر ورود آلاینده ها در این منطقه صورت گیرد.