پردازش نظری اجرای پروژه های علم شهروندان در ایران

رویکردهای مشارکتی نظیر علم شهروندان، ابزاری مهم برای ارتقا و توسعه علم در هر جامعه ای محسوب می شود. در کشور ایران پروژه های علم شهروندان در سطحی محدود اجرا می شوند و به طور فراگیر مورد استقبال عموم واقع نشده است که مبین شکافی میان عامه مردم و صاحبان دانش علم و سیاست در کشور است. این مطالعه، مدلی جامع برای اجرای علم شهروندان ارایه داده است و در این راستا با اتخاذ روش پژوهش نظریه داده بنیاد چندگانه از طریق انجام مصاحبه های باز با 13 فرد خبره و مطالعه اسناد سیاستی و مقالات علمی به شناسایی ریشه های شکل گیری مشارکت، نحوه اجرای آن و پیامدهای حاصل از آن پرداخته است. یافته های این مطالعه نشان داد شکل گیری مشارکت در پروژه های علم شهروندان مستلزم تمایل به مشارکت از سوی شهروندان و تمایل به دموکرات سازی از سوی مجریان است و مزایایی چون ارتقا سرمایه اجتماعی، توسعه پایدار، رویکرد علم باز و بهره وری را به همراه دارد که برای رسیدن به آن بر راهبردهای آموزش و تامین منابع انسانی، برنامه ریزی فرایند پروژه، فراهم سازی زیرساخت فناورانه، فراهم سازی فضای مکالمه و اشتراک گذاری یافته ها تاکید شده است. در پایان با در نظر گرفتن وضعیت کشور، به شناسایی قوت ها و ضعف های بالقوه پرداخته و راهکارهایی جهت ترویج اجرای علم شهروندان ارایه داده است.