ارزیابی نقش عوامل محیطی در شکل گیری استقرارهای اشکانی شهرستان خوسف، استان خراسان جنوبی، شرق ایران

فعالیت انسان همواره در بستر محیط جغرافیایی انجام می شود. از یک‌سو، بستر جغرافیایی باعث تغییراتی در فرهنگ و کنش انسان و از سوی دیگر انسان با فرهنگ و فناوری خود به‌منظور انطباق و غلبه بر محدودیت های محیطی، به ایجاد تغییراتی در محیط طبیعی دست می یازد. در واقع انسان در طول زمان با افزایش شناخت محیطی خود، سعی نموده استقرارها و زیستگاه های خود را معمولا در مکان های دایر سازد که بهره وری از یک چشم انداز را افزایش دهد. پرسش اصلی پژوهش حول ارتباط و نقش عوامل محیطی در الگوی مکان یابی استقرارهای اشکانی شهرستان خوسف در حاشیه شرقی کویر لوت است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته و برای تحلیل داده ها و الگوی پراکنش از نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و SPSS و روش های تحلیل همبستگی و خوشه-بندی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که با توجه به فقدان منابع آب دایم در منطقه، دسترسی به منابع آب پایدار (قنات) مهم‌ترین عامل در شکل گیری استقرارهای این دوره بوده است. پس از منابع آب، درجه شیب و نوع خاک از دیگر عوامل مهم در شکل گیری محوطه های اشکانی است. همچنین در تحلیل خوشه بندی مشخص شد که دو الگو شامل یک مرکز محلی نسبتا وسیع و تعدادی روستای کوچک در اطراف آن قابل شناسایی است.