مطالعه تنوع زیستی و فراوانی کرم های پرتار در سواحل جنوب غربی دریای خزر

این مطالعه با هدف شناسایی و بررسی اثر شرایط محیطی بر تنوع و فراوانی کرم های پرتار در سواحل جنوب غربی دریای خزر (استان گیلان) انجام شد. نمونه برداری از رسوبات به صورت فصلی (تیر 1396 لغایت خرداد 1397) در چهار ایستگاه و سه عمق 1، 5 و 10 متر به کمک نمونه بردار گرب ون وین با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای دما، شوری، pH، اکسیژن محلول، کل مواد جامد معلق و کل مواد آلی در هر ایستگاه سنجش شد. در مجموع، تعداد 2711 عدد پرتار متعلق به 5 گونه از 5 جنس و 3 خانواده شناسایی شدند. بیشترین میزان فراوانی (39%) و توده زنده (78/894 میلی گرم بر متر مربع) با تراکم 1052 عدد متعلق به گونه Hypaniola kowalewskii و کمترین فراوانی (3%) و توده زنده (89/67 میلی گرم بر متر مربع) با تراکم 93 عدد متعلق به گونه Hypania invalida بود. میانگین تراکم در فصل های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب 66/67، 25/81، 66/48 و 33/28 عدد در متر مربع بود. بیشترین میزان تنوع (16/2 گونه در متر مربع) و توده زنده (75/62 میلی گرم بر متر مربع) در فصل بهار و کمترین میزان تنوع (25/1 گونه در متر مربع) و توده زنده (23 میلی گرم بر متر مربع) در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین میزان تراکم (41/80 عدد در متر مربع)، تنوع (33/2 گونه در متر مربع) و توده زنده (83/70 میلی گرم بر متر مربع) متعلق به سواحل چمخاله و کمترین میزان تراکم (83/16 عدد در متر مربع)، تنوع (5/1 گونه در متر مربع) و توده زنده (41/31 میلی گرم بر متر مربع) متعلق به سواحل چابکسر بود. در بررسی اعماق مختلف بیشترین میزان تراکم (87/127 عدد در متر مربع)، تنوع (68/3 گونه در متر مربع) و توده زنده (107 میلی گرم بر متر مربع) در عمق 10 متر ثبت شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که از بین فاکتورهای محیطی تنها بین کل مواد آلی با تنوع و تراکم و بین دما با تراکم رابطه معنی دار مستقیم وجود دارد. نتایج سطح پایداری گونه های مختلف در سواحل جنوب غربی دریای خزر نشان داد که گونه های Hediste diversicolor و Hypaniola kowalewskiiv به صورت موقتی و سایر گونه ها به صورت تصادفی وجود دارند.