شناسایی استراتژی های معیشتی بهره برداران چاه آب کشاورزی و عوامل موثر بر آن در استان خراسان جنوبی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی استراتژی های معیشتی بهره برداران چاه آب کشاورزی در استان خراسان جنوبی بود. جامعه آماری تحقیق بهره برداران چاه آب کشاورزی در آن استان و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 237 نفر تعیین شد. ابزار تحقیق چک لیست و پرسشنامه بود. اطلاعات خشک سالی از سایت سازمان هواشناسی گردآوری شد. داده های پیمایش با نرم افزار SPSS24 و داده های هواشناسی با نرم افزار DIPP تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که ازنظر میزان وابستگی معیشت خانوار به آب چاه کشاورزی سه استراتژی وابسته مستقیم، وابسته غیر مستقیم و غیر وابسته نسبت به چاه آب در بین بهره برداران وجود دارد. در استراتژی اول بهره برداران ازنظر میانگین دو متغیر سن و سابقه فعالیت کشاورزی از دو گروه دیگر بیشتر و همچنین ازنظر دو متغیر سهم آب کشاورزی تحت مالکیت و تعداد شرکت در کلاس آموزشی از دو گروه دیگر کمتر بودند. میانگین ساعت آب چاه تحت مالکیت و میانگین تعداد دوره آموزشی در بین بهره برداران استراتژی غیر وابسته نسبت به دو گروه دیگر بالاتر بود. همچنین بهره برداران چاه آب کشاورزی با استراتژی معیشتی وابسته غیر مستقیم ازلحاظ میانگین متغیرهای سن، سابقه بهره برداری از چاه آب و سابقه فعالیت کشاورزی مابین دو گروه دیگر قرار دارند. همچنین نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین متغیرهای سابقه بهره برداری از چاه آب کشاورزی، سابقه فعالیت کشاورزی، شرکت در کلاس های آموزشی، میزان ساعت تحت مالکیت بهره بردار، در دسترس بودن آب کشاورزی، شدت خشک سالی و مدت خشک سالی با شاخص تنوع پذیری معیشت ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد.