بررسی صفات مرتبط با عملکرد دانه در گلرنگ با استفاده از تجزیه به عامل ها

در این بررسی 56 ژنوتیپ گلرنگ در قالب طرح لاتیس مستطیل در سال 1380 در ایستگاه کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ژنوتیپ ها برای صفت تعداد شاخه فرعی در سطح احتمال %5 و برای بقیه صفات بررسی شده در سطح احتمال %1 اختلاف معنی داری وجود دارد، یعنی بین ژنوتیپ ها برای صفات مورد مطالعه تنوع زیادی وجود دارد. تجزیه مسیر (Path analysis) نشان داد بیشترین اثر مستقیم مربوط به تعداد قوزه در بوته (0.557) بود. در تجزیه عامل ها، چهار عامل استخراج شد. بردار بار عامل های مربوط به سه ریشه مشخصه اول نشان داد که سه عامل اول %97.23 کل واریانس را توجیه می کند، که سهم عوامل اول و دوم و سوم به ترتیب %35.19 و %31.11 و %30.93 بود. عامل اول، عامل بهره وری (صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب 0.96 و (0.95، عامل دوم، عامل مخزن (صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد قوزه از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب 0.939 و (0.847، عامل سوم، عامل سرمایه ثابت گیاه (صفات تعداد روز تا %50 گلدهی، تعداد روز تا رسیدن و ارتفاع بوته بار عاملی مثبت بالایی به ترتیب 0.68، 0.89 و (0.97 نام گذاری شد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها را به چهار گروه تقسیم کرد. گروه سوم با 17 ژنوتیپ دارای تعداد شاخه فرعی، تعداد قوزه در بوته، عملکرد دانه و روغن برتر از میانگین کل بودند. در نهایت با توجه به نتایج می توان شاخص های گزینش در شرایط دیم را عملکرد دانه در واحد بوته، تعداد قوزه در بوته، تعداد روز تا %50 گلدهی و تعداد روز تا رسیدن معرفی کرد.