بررسی گسترش آلودگی های ویروسی در غده های بذری سیب زمینی و تعیین شاخص آلودگی در منطقه فریدن اصفهان

منطقه فریدن با سطح زیر کشت بیش از 11 هزار هکتار یکی از مراکز مهم تولید سیب زمینی بذری در ایران است که هر ساله مقادیر زیادی از محصول تولید شده در این منطقه به عنوان غده های بذری در سایر نقاط کشور نیز مورد استفاده قرار می گیرد و سالانه بیش از 25 هزار تن غده های عاری از ویروس برای کاشت نیاز دارد. در این پژوهش به منظور بررسی روند آلودگی های ویروسی در کاشت غده های بذری سیب زمینی عاری از ویروس و مدت زمان مناسب بودن آن ها برای کشت های متوالی در منطقه مذکور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و چهار تیمار شامل ارقام آگریا، کوزیما، کنکورد و مارفونا در ایستگاه تحقیقاتی رزوه، شهرستان فریدن در سال های 82-1381 اجرا شد. روند آلودگی های ویروسی در ارقام مورد مطالعه در پایان سال دوم با استفاده از روش سرلوژیک الیزا ردیابی و درصد آلودگی ارقام به ویروس های Potato virus Y (PVY)، Potato virus S (PVS)، Potato virus M, (PVM) و Potato leaf roll virus (PLRV) تعیین گردید. مقایسه میانگین ها با استفاده از روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که اختلاف معنی داری بین ارقام از نظر آلودگی به ویروس های PVY و PVM وجود دارد. بیشترین میزان آلودگی به این ویروس ها در رقم مارفونا و کمترین آن در رقم کنکورد مشاهده شد. هر چند برای ویروس های PVS و PLRV اختلاف معنی داری بین ارقام وجود نداشت اما حداکثر و حداقل آلودگی به هر دو ویروس متعلق به ارقام مارفونا و کنکورد بود. در مجموع ارقام مارفونا و کنکورد حایز بیشترین و کمترین میزان آلودگی نسبت به ویروس های مورد مطالعه بودند. ویروس PVY به عنوان شایع ترین ویروس در مزرعه آزمایشی شناخته شد و میزان وقوع آن رابطه نزدیکی با میزان وقوع ویروس های PLRV و PVM در ارقام مورد مطالعه داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، ویروس PVY می تواند به عنوان شاخص تعیین کننده مدت زمان مناسب بودن غده های بذری برای کشت های متوالی در منطقه به کار رود