ارزیابی مقاومت تعدادی ارقام تجاری و لاین های امید بخش گندم نسبت به بیماری سیاهک برگیUrocystis agropyri (Preuss) Schroter ، در خوزستان

در سال های اخیر بیماری سیاهک برگی گندم با عامل Urocystis agropyri در برخی مزارع استان خوزستان گسترش یافته و خسارت قابل توجهی به گندم وارد کرده است، به طوری که آلودگی در این مزارع تا 45 درصد برآورد گردید. مهم ترین و اقتصادی ترین روش مبارزه با این بیماری، استفاده از ارقام مقاوم است. این آزمایش در دو سال زراعی 84-1382 به منظور تعیین مقاومت ارقام تجاری و امید بخش گندم اجرا شد. بدین منظور 186 رقم و لاین شامل ارقام تجاری، امید بخش گندم نان و دوروم مورد بررسی قرار گرفتند. ده گرم بذر هر رقم پس از تیمار با 0.1 گرم اسپور سیاهک برگی در دو خط یک متری کاشته شدند. آزمایش در سال زراعی 83-1382 در یک تکرار و در سال زراعی 84-1383 در دو تکرار کاشته شد تا بر اساس میانگین درصد آلودگی، عکس العمل ارقام ارزیابی شود. ظهور بیماری با فنولوژی گیاه ارتباط داشت و بیماری در اواخر ساقه رفتن ظاهر شد. ارزیابی و گروه بندی ارقام براساس میانگین دو سال انجام شد. نتایج نشان داد که از بین 186 رقم و لاین، 22 رقم خیلی حساس (با 20.61 الی 52.45 درصد بوته آلوده)، 33 رقم حساس (با 10.41 الی 19.05 درصد بوته آلوده)، 25 رقم نیمه حساس (با 5.21 الی 9.67 درصد بوته آلوده)، 18 رقم نیمه مقاوم (با 2.36 الی 4.94 درصد بوته آلوده)، 36 رقم مقاوم (با کمتر از 2 درصد بوته آلوده) و 52 رقم مصون یا ایمن بدون هیچ گونه آلودگی بودند. تمام ارقام خیلی حساس، حساس، نیمه حساس و نیمه مقاوم جزء ارقام گندم نان بودند. از 80 رقم و لاین دوروم مورد بررسی 50 رقم و لاین نسبت به این بیماری مصون و 30 رقم و لاین مقاوم ارزیابی شدند و تنها دو رقم گندم نان فاقد آلودگی بودند. منابع مقاومت به دست آمده، می تواند برای کنترل بیماری در استان خوزستان مورد استفاده قرار گیرند.