لوکوربوزیه، بازی، باتای؛ تفسیر کلیسای رنشان براساس مفهوم بی صورت در فلسفه باتای

لوکوربوزیه و باتای که از مخالفان معماری بود، به ظاهر دو چهره متضادند. اما میان این دو رابطه ای هست. لوکوربوزیه زمانی که مشغول ساخت رنشان بوده سهم ملعون باتای را می خواند. «بازی» از مفاهیم مشترک در دستگاه نظری این دوست که شاید اندکی متفاوت باشد. در این مقاله با مروری بر کلیسای رنشان لوکوربوزیه به جستجوی این نسبت خواهیم پرداخت. در رنشان لوکوربوزیه بازی تقابل محور را به سرآغاز معماری می رساند: آنچه هم معماری است و هم نیست. رنشان ادامه بازی چرخاندن محورهاست که لوکوربوزیه از دهه 1920 آغاز کرده بود، تدبیری که باتای نیز در «آسفاله» به کار برده بود. بازی رنشان در کار «ناچیز کردن چیز» و «قربانی» معماری است، مفاهیمی که در سهم ملعون و آثار باتای یافت می شود. در نهایت رنشان به بازی کشاندن ساختار مرسوم معمارانه است چه در ارجاع ها و چه در صورت. این درست همان موضوع تحسین باتای در آثاری است که از نظر او کلیسای جامع زمانه و برتر از آن اند: نقاشی های مانه و تالار غار لاسکو. لوکوربوزیه در مفهوم کم تر فهمیده «ماشین زندگی» معماری کردن را به فرآیند «بی صورتی» که باتای در نظر داشت نزدیک کرده است: بازی تنش هایی که در رنشان به نتیجه اعلای خود رسیده است. لوکوربوزیه با قربانی آنچه دوست می دارد، چنان که خود می پندارد، در جایگاه «شهریار» باتای می نشیند و قربانی می شود.