تاثیر کاربرد ذغال زیستی و قارچ های میکوریزا بومی و غیربومی بر رشد، زی توده ی گیاهی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم جعفری در گلخانه
استفاده از ذغال زیستی و قارچ های میکوریزا اثرات مثبتی بر حاصل خیزی خاک، تولید محصول، افزایش میزان ترسیب کربن، کاهش تصعید گازهای گلخانه ای، بهبود کارایی مصرف عناصر غذایی، تحریک فعالیت ریزجانداران خاک، تولید هورمون های محرک رشد و افزایش تحمل گیاهان میزبان به شرایط نامساعد محیطی دارد. با این حال اثر آنها بستگی به ویژگی های خاک، گونه گیاهی و نوع ماده اولیه مورد استفاده در تولید ذغال زیستی دارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر کاربرد ذغال زیستی(حاصل از ضایعات اسانسگیری مرزه خوزستانی) و قارچ های میکوریزا (بومی و غیر بومی) و برهمکنش آن ها بر رشد، زی توده ی گیاهی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو رقم جعفری (Petroselinum crispum Mill.) در شرایط گلخانه بود.
آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. ارقام جعفری (کریسپوم و نیاپولیتانوم) به عنوان فاکتور اول، کاربرد ذغال زیستی در سه سطح (صفر، سه و شش درصد وزنی خاک) به عنوان فاکتور دوم و کاربرد قارچ های میکوریزا آربسکولار در سه سطح (شاهد، میکوریزای بومی و میکوریزای غیربومی) به عنوان فاکتور سوم در نظر گرفته شد. صفاتی مانند ارتفاع بوته، عرض بوته، تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، طول دمبرگ، قطر دمبرگ، قطر طوقه، فاصله بین برگچه ، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، طول و حجم ریشه، محتوای نسبی آب برگ و محتوای کلروفیل، کاروتنویید و میزان همزیستی اندازه گیری شد. داده های به دست آمده از آزمایش با استفاده از نرم افزار Minitab مورد تجزیه ی آماری قرار گرفتند. مقایسه ی میانگین ها نیز با استفاده از روش آزمونLSD در سطح 05/0 انجام گرفت.
یافته ها:
نتایج نشان داد که کاربرد ذغال زیستی تا سطح سه درصد باعث افزایش ارتفاع بوته، عرض بوته، طول و عرض برگ، تعداد برگ، قطر دمبرگ، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، محتوای کلروفیل a، b، کل و میزان کلونیزاسیون در هر دو رقم جعفری گردید. درحالی که کاربرد مقادیر بیشتر این ماده هیچ تاثیر مثبتی بر این صفات نداشت. بیشترین ارتفاع بوته (49/31 سانتیمتر)، عرض بوته (60/47 سانتیمتر)، طول برگ (68/18 سانتیمتر)، عرض برگ (23/19 سانتیمتر)، قطر دمبرگ (080/3 میلیمتر) در تیمار کاربرد کود میکوریزا (غیر بومی) مشاهده شد که اختلاف معنیداری با میکوریزای بومی نداشت. با این وجود کاربرد کود میکوریزای غیربومی در مقایسه با تیمار خاک شاهد استریل شده، باعث افزایش رشد و زی توده ی جعفری گردید. در مقایسه بین ارقام نیز رقم کریسپوم دارای رشد و زی توده ی بیشتری بود. در مجموع بیشترین وزن خشک اندام هوایی و محتوای کلروفیلb و کل (به ترتیب با 02/62 گرم و40/11، و 43/18 میلی گرم بر گرم وزن تر) مربوط به رقم کریسپوم در شرایط کاربرد میکوریزای بومی با کاربرد ذغال زیستی سه درصد بود. بیشترین وزن تر و خشک ریشه (به ترتیب با 74/70 و 68/18 گرم) نیز در رقم نیاپولیتانوم با کاربرد میکوریزای بومی و ذغال زیستی سه درصد مشاهده شد.
نتیجه گیری:
در این مطالعه کاربرد ذغال زیستی به میزان سه درصد باعث افزایش رشد و زی توده ی ارقام جعفری گردید. اما بین تیمارهای کاربرد میکوریزای بومی و غیربومی هیچ گونه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در نتیجه می توان گفت که کاربرد کودهای میکوریزای رایج در خاک های زراعی استریل نشده، تاثیری بر رشد و عملکرد جعفری نخواهد داشت. بنابراین تولید کودهای میکوریزا از قارچ های میکوریزای بومی در هر منطقه برای استفاده ی موثر و مفید توصیه می گردد. در مجموع رقم کریسپوم دارای رشد و عملکرد بیشتری بود، بنابراین کشت آن توصیه می شود.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.